زین العابدین امیدمهر
محمد جلالی
علی اکبر یزدانپور
محمدرضا اسفنجانی
حسین سالاری

به منظور مقایسه اثر ماشین های کاشت رایج و مقدار بذر بر عملکرد و اجزای گندم دیم، این پروژه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تیمار کاشت (خطی کار کاشت گستر، خطی کار سندان صنعت (دارای 12 و 14 شیاربازکن) و بذرپاش و 3 مقدار بذر (160، 200 و 240 کیلوگرم در هکتار) در 3 تکرار، در منطقه کالپوش شهرستان میامی (استان سمنان) انجام شد. نتایج نشان داد، اثر ماشین های کاشت بر یکنواختی عمق کاشت، درصد سبز و عملکرد دانه معنی دار بود (05/0P<). ماشین های کاشت در مقایسه با بذرپاشی، یکنواختی عمق و درصد سبز بیشتری داشتند. ماشین کاشت سندان صنعت (SN14) بیشترین عملکرد دانه را داشت و هر سه تیمار ماشین کاشت، در یک گروه آماری قرار گرفتند. در بین تیمارهای برتر، ماشین کاشت سندان صنعت با فاصله خطوط کاشت 16 سانتی متری وضعیت برتری داشت. بین تیمارهای تراکم کاشت، از نظر تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزاردانه و عملکرد دانه اختلاف معنی دار آماری وجود داشت (05/0P<).کمترین تعداد سنبله در مترمربع مربوط به تیمار160 کیلوگرم بذر در هکتار بود و تیمارهای دیگر در یک گروه قرارگرفتند. بیشترین و کمترین وزن هزار دانه، به ترتیب مربوط به تیمارهای 200 کیلوگرم بذر در هکتار و 240 کیلوگرم بذر در هکتار بود. همچنین بیشترین و کمترین عملکرد دانه، به ترتیب مربوط به تیمارهای 240 کیلوگرم بذر در هکتار و 200 کیلوگرم بذر در هکتار بود. با توجه به نتایج، ماشین سندان صنعت (SN14) و 200 کیلوگرم بذر در هکتار در منطقه مورد مطالعه توصیه می شود. بنابراین استفاده از ماشین کاشت، علاوه بر صرفه جویی در مصرف بذر، با ایجاد یکنواختی در عمق کاشت و درصد سبز بیشتر، موجب بهبود عملکرد گندم و بهره وری بارش در شرایط دیم می شود. واژه های کلیدی: بذرکار، عملکرد دانه، گندم دیم، مقدار بذر