فاطمه عباسی - کارشناسی ارشد آب شناسی از دانشگاه صنعتی شاهرود،
غلامحسین کرمی - دکتری مهندسی منابع آب، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شاهرود

برخی از محققان، یکی از قدیمی ترین و بزرگترین اقدام ای رانیان را در زمینه تهیه آب از روزگاران باستان حفر قنات دانسته و ایرانیان را مبتکر آن می دانند. قنات تونل یا تونل های زیرزمینی است که با شیب کمتر از سطح زمین در مخروط افکنه ها، مناطق کوهستانی و سفره های آب زیرزمینی حفر می شوند تا آب زیرزمینی را به صورت ثقل ی به سطح زمین هدایت نماید . در این تحقیق به منظور ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی قنات های منطقه میامی، شهرستان شاهرود، پنج رشته قنات مختلف برای یک دوره یک ساله مورد بررسی قرار گرفت . برای تمام قنات ها مقادیر هدایت الکتریکی، دبی و درجه حرارت آب در محل نمونه برداری و میزان کاتیون ها (سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم ) و آنیون - ها (کلر، سولفات، کربنات، بی کربنات و نیترات ) در آزمایشگاه اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده بیانگر این است که مقادیر هدایت الکتریکی و غلظت یون ها به طور قابل توجهی تحت تأثیر لیتولوژی سازندها و رسوبات موجود در منطقه است. به این ترتیب که حداقل مقدار هدایت الکتریکی برابر با 304 میکروموهس بر سانتی متر در قنات ابراهیم آباد است که منشأ آب آن عمدتأ به سازندهای آهکی کرتاسه مربوط می شود. حداکثر هدایت الکتریکی برابر با 1537 میکروموهس بر سانتی متر مربوط به قنات زیدر است که حوضه آبگیر آن عمدتاً شامل شیل، مارن و ماسه سنگ می - شود. تیپ آب های قنات های مطالعه شده در لیتولوژی های مختلف متفاوت بوده است . تغییرات دبی قنات های مختلف تفاوت قابل توجهی را شامل میشود که تابعی از خصوصیات حوضه آبگیر و ساختمان قنات است

قنات، میامی، هدایت الکتریکی، دبی، غلظت یون