سارا گیلانی - دانشجوی دکترای معماری-پردیس هنرهای زیبا-دانشگاه تهران
شاهین حیدری - دانشیار دانشکده معماری-پردیس هنرهای زیبا-دانشگاه تهران

انسان نسبت به سایر موجوداتی که از کره زمین بهره می‌برند، آسیب‌ها و زیان‌های بیشتری به طبیعت رسانده است. آنچه که در این میان قابل توجه است این نکته است که بخشی از تخریب‌های انسان مربوط به نادیده‌ انگاشتن مسائل طبیعت در طراحی و ساخت است. ازاین‌رو، او می‌تواند با حرکت به‌سمت معماری‌ای که سعی در برقراری پیوند دوباره طبیعت و معماری می‌نماید، از بخش اعظمی از این تخریب‌ها جلوگیری به‌عمل آورد. در واقع، معماری به‌عنوان وسیله‌ و ابزاری مطرح می‌گردد که از طریق آن، بشر به اهداف حفاظت از طبیعت می‌تواند دست یابد، چنانچه معماری امروز نیز در پی دستیابی به این اهداف می‌باشد.در این راستا، رویکردهای مختلفی در معماری مطرح شده است، همچون طراحی اکولوژیکی، طراحی محیطی، طراحی سبز، طراحی پایدار و طراحی پایدار اکولوژیکی. البته، این رویکردها دارای وجوه مشترکی نیز می‌باشند. به طوری که، هر یک از این رویکردها برای رسیدن به ارتباط متقابل بین طبیعت و انسان، تلاش می‌نمایند؛ این‌که، به نیازهای انسان پاسخ داده شود، در عین این‌که از طبیعت نیز محافظت می‌گردد. به‌عبارت دیگر، تأکید بر ترکیب و هماهنگی محیط‌های انسان‌ساخت و طبیعی است.در معماری، رویکردهای گوناگون و متنوعی در نحوه بهره‌گیری از طبیعت قابل مشاهده و پی‌گیری است و به شیوه‌های مختلفی نیز از طبیعت در اجزای مختلف معماری اقتباس شده است. به‌عنوان مثال، استفاده از طبیعت در سازه معماری می‌تواند به‌صورت تقلید از هندسه، فرم و ساختار حیوانات و گیاهان موجود در طبیعت باشد. در این راستا، ممکن است از فرآیندهای موجود در طبیعت استفاده گردد. لازم به‌ذکر است، این رویکردها به‌طور کامل از هم مجزا نیستند و دارای وجوه مشترک زیادی می‌باشند.برای آشنایی با نحوه بهره‌گیری از طبیعت در طراحی سازه معماری، استخراج اصول و مبانی از طبیعت راه‌حل مناسبی به‌نظر می‌رسد. در این مقاله، انواع رویکردهای موجود در این زمینه تحلیل می‌شود و دسته‌بندی‌ای ارائه می‌گردد.

طبیعت، معماری، سازه