معصومه پیشگیر - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین، خوزستان
سیروس جعفری - دانشیار گروه خاکشناسی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
منصور غنیان - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

رقابت تثبیت پتاسیم و آمونیوم در برخی از خاک های شمالی و جنوبی استان خوزستان از اعماق ۳۰-۰ و ۶۰-۳۰ سانتی متری در سیستم های کشت نیشکر، تناوب، نخلستان و بایر تعیین شد. از غلظت های ۱۰۰۰-۸۰۰-۶۰۰-۴۰۰-۲۰۰-۱۰۰-۵۰-۰ میلی گرم بر کیلوگرم از پتاسیم و آمونیوم استفاده گردید. مقایسه میانگین ها با آزمون دانکن نشان داد که در همه تیمارها با افزایش غلظت از صفر به ۱۰۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم پتاسیم و آمونیوم، مقدار تثبیت در همه سیستم ها و اعماق افزایش یافت. میانگین تثبیت آمونیوم در سیستم های کشت برای لایه سطحی و زیرسطحی بترتیب ۵۰/۲۰۰۷ و ۰۸/۱۹۵۲ میلی گرم بر کیلوگرم بود در حالیکه در زمین های بایر برای دو عمق سطحی و عمقی ۶۲/۱۸۸۰ و ۸۷/۱۹۴۱ میلی گرم بر کیلوگرم بود و برخلاف لایه خاک سطحی، در عمق اختلاف چندانی نداشت. در تثبیت پتاسیم چنین روند افزایشی ملاحظه نشد. همچنین تمایل به تثبیت آمونیوم به دلیل وجود کانی های رسی اسمکتایت و ایلایت تخلیه شده بیشتر از تثبیت پتاسیم بود. نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که میزان ماده آلی و رس بر تثبیت هر دو کاتیون اثر منفی داشته و این اثر از لحاظ آماری معنی دار نبود. میزان پ هاش، آهک و شن بر تثبیت آمونیوم اثر منفی و غیرمعنی دار به ترتیب ۰۳۴/۰-، ۰۲۹/۰- و ۰۲۱/۰- داشت و ظرفیت تبادل کاتیونی و درصد سیلت بر تثبیت پتاسیم اثر منفی و غیرمعنی دار به ترتیب به میزان ۰۶۸/۰- و ۰۱۷/۰- نشان داد. 

تناوب, خوزستان, کانی های رسی, مواد آلی