نادر جادری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه
علی نوبخت - استادیار، گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه
یوسف مهمان نواز - استادیار، گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه

این آزمایش جهت بررسی اثرهای استفاده از گیاهان دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، کاکوتی (Ziziphora tenuir L.) و گزنه (Urtica dioica L.) و مخلوط های آنها بر عملکرد، کیفیت تخم مرغ و فراسنجه های خونی و ایمنی مرغ های تخم گذار انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل ۲۳، در قالب طرح کاملا تصادفی، با ۸ تیمار، شامل تیمارهای ۱- در آن از گیاهان دارویی استفاده نشده بود، ۲- حاوی ۲% گیاه دارویی مرزه، ۳- حاوی ۲% گیاه دارویی کاکوتی، ۴- حاوی ۲% گیاه دارویی گزنه، ۵- حاوی ۲% مخلوط گیاهان دارویی مرزه و کاکوتی، ۶- حاوی ۲% مخلوط گیاهان دارویی مرزه و گزنه، ۷- حاوی ۲% مخلوط گیاهان دارویی کاکوتی و گزنه، ۸- حاوی ۲% مخلوط گیاهان دارویی مرزه، کاکوتی و گزنه؛ با ۳ تکرار در هر تیمار و نیز ۱۲ قطعه مرغ در هر تکرار و در مجموع با ۲۸۸ قطعه مرغ تخم گذار سویه ی های لاین (W-۳۶) به مدت ۱۲ هفته از سن ۲۵ تا ۳۷ هفتگی آنها انجام گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که استفاده از گیاهان دارویی مختلف دارای اثرهای معنی داری بر عملکرد و صفات کیفی تخم مرغ ها می باشد (۰۵/۰>p). حداکثر درصد تولید تخم مرغ، ۶۲۲/۸۶ و نیز حداکثر مقدار تولید توده ای، ۴۹۷/۴۷ گرم با استفاده از ۲%گزنه بدست آمد. حداکثر وزن پوسته ی تخم مرغ ۸۰۴/۵ گرم و نیز بالاترین واحدها، ۶۳۵/۹۴ در گروه آزمایشی حاوی ۲ % مرزه حاصل گشت. گروه آزمایشی حاوی ۲% گزنه اثرهای مثبتی بر روی فراسنجه های بیوشیمیایی و درصد سلول های ایمنی خون نسبت به سایر گروه های آزمایشی داشت. بنابراین نتیجه گیری می شود که استفاده از ۲% گیاه دارویی گزنه در جیره های غذایی مرغ های تخم گذار دارای اثرهای مثبتی بر عملکرد و میزان فراسنجه های بیوشیمیایی و درصد سلول های ایمنی خون آنها در مقایسه با سایر گروه های آزمایشی می باشد.

سلول های ایمنی, گیاهان دارویی, عملکرد, مرغ تخم گذار