محمد ولایت زاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد شیلات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز، ایران
ابوالفضل عسکری ساری - دانشیار گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران
مژگان خدادادی - استادیار گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران
محمد کاظمیان - استادیار گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، انشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
محبوبه بهشتی - دانش آموخته کارشناسی ارشد شیلات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز، ایران

زمینه و هدف: فلزات سنگین از آلاینده هایی هستند که در اکوسیستم های آبی مشکلات بسیاری را برای آبزیان و در نهایت برای انسان ایجاد می کنند. تحقیق حاضر، در زمستان ۱۳۸۸، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در بافت های عضله، کبد و آبشش ماهی بیاه رودخانه های دز و کارون استان خوزستان انجام گرفت. روش بررسی: در این تحقیق به صورت تصادفی ۲۱۶ نمونه ماهی بیاه از رودخانه های مورد مطالعه صید شد. جهت استخراج فلزات از بافت های مورد مطالعه، از روش هضم مرطوب استفاده شد و تعیین غلظت فلزات سنگین به وسیله دستگاه جذب اتمی Perkin Elmer ۴۱۰۰ صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS۱۷ و آزمون t انجام یافت که در سطح معناداری ۰۵/۰ P≤ تعیین گردید. یافته ها: بالاترین و پایین ترین غلظت کادمیوم، جیوه و سرب به ترتیب ۲۶۴/۰±۵۴۰/۰، ۰۰۲/۰±۰۲۷/۰ و ۱۲۸/۰±۰۸/۱ میلی گرم در کیلوگرم و ۰۴۰/۰±۳۴۶/۰، ۰۳۷/۰±۹۰۳/۰ و ۰۰۱/۰±۰۲۳/۰ میلی گرم در کیلوگرم بود. نتیجه گیری: در این تحقیق غلظت سرب و جیوه در آبشش، کبد و عضله ماهی بیاه بین رودخانه های دز و کارون اختلاف معنی داری نداشت (۰۵/۰P≥). غلظت کادمیوم در عضله و آبشش اختلاف معنی داری داشت (۰۵/۰P≤) اما در کبد اختلاف معنی دار نبود (۰۵/۰P≥).

جیوه, کادمیوم, سرب, ماهی بیاه, رودخانه دز, رودخانه کارون