حمیده اسودی - کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران
فیاض آقایاری - استادیار رشته مهندسی آب، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران (مسوول مکاتبات)
لیلا سمیعی - استادیار پژوهشکده توسعه و بهینه سازی فناوری های انرژی، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

زمینه و هدف: به منظور بررسی اثر سیلیکا ایروژل نانو ساختار به عنوان یک جاذب رطوبت خاک بر عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت و مقایسه آن با سوپرجاذب، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی ۹۳-۱۳۹۲ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج انجام گرفت. مواد و روشها: کم آبیاری در سه سطح شامل آبیاری بر اساس ۱۰۰، ۷۵ و۵۰ درصد نیاز آبی گیاه در کرتهای اصلی و مواد جاذب رطوبت در سه سطح شامل عدم مصرف ماده جاذب رطوبت، مصرف سوپرجاذب به میزان ۳۰ کیلوگرم در هکتار و مصرف سیلیکا ایروژل به میزان ۵ کیلوگرم در هکتار در کرتهای فرعی قرار گرفت.یافته ها: بیشترین مقدار عملکرد دانه (۱۲۶۸۴ کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری با ۱۰۰ درصد نیاز آبی و مصرف سیلیکا ایروژل به دست آمد. با مصرف سوپرجاذب و سیلیکا ایروژل عملکرد دانه افزایش یافت به نحوی که کاربرد سیلیکا ایروژل نسبت به سوپرجاذب برای افزایش عملکرد دانه، در سطح آبیاری ۱۰۰ درصد نیاز آبی دارای برتری نسبی معنی داری بود اما در سطوح ۷۵ و ۵۰ درصد نیاز آبی در یک گروه آماری قرار گرفت. کاربرد سوپرجاذب و سیلیکا ایروژل به ترتیب منجر به افزایش ۱۱۶/۲ و ۱۵۴/۱ درصدی کارایی آب برای عملکرد دانه و افزایش ۳۸/۴ و ۸۵/۹ درصدی کارایی آب برای عملکرد بیولوژیک شد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، کاربرد سیلیکا ایروژل نانو ساختار، برای افزایش بهره وری آب و عملکرد ذرت پیشنهاد میگردد.

بهره وری, خشکی, سوپرجاذب, مدیریت مصرف آب