مقصود پوریاری - استادیار، مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی، تهران، ایران
کیارش ناصراسدی - ‬‬‬‬‬‬‬ استادیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه رنجان، زنجان، ایران
نعمت حسنی - دانشیار، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
پویان ایار - استادیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

ارزیابی خسارت یکی از مراحل اصلی تعیین میزان خطرپذیری شبکه حمل ونقل جاده ای در برابر حوادث غیرمترقبه نظیر زلزله است. بر اساس میزان افزایش خسارات موجود راهکار کاهش خسارت ارائه می گردد. هر اندازه مقیاس مناسبی از میزان خسارت ارائه گردد، هزینه بهسازی متناسب می گردد. تعیین مقدار کمتر از میزان قابل قبول باعث افزایش خسارات آتی و تعیین مقدار بیشتر از نیاز گرچه ایمنی را افزایش داده لیکن هزینه را بالا می برد.در این تحقیق بر اساس میزان خسارات محتمل یک راه و ابنیه موجود در آن دراثر زلزله و خطرات ثانویه آن بر حسب میزان زمان بازیابی اولیه و زمان بازیابی نهایی مبنای محاسبه میزان خسارت غیر مستقیم قابل قبول قرار گرفت. شدت زلزله در سه رده شدید، متوسط و خفیف در نظر گرفته شده است و میزان عملکرد راه در چهار رده آزادراه، بزرگراه، راه اصلی و فرعی منظور شده است. در این راستا بر اساس دو معیار اثرات اجتماعی و اقتصادی که شامل اخذ نظرات متخصصین و مسئولین به همراه بررسی میزان خسارت وارده بر شبکه حمل ونقل در حوادث قبلی، روشی جهت محاسبه خسارات غیرمستقیم قابل قبول ارائه می گردد و با پیاده سازی روش در ۱۶ مورد انواع راه، اعتبار سنجی لازم به عمل آمد. نتایج نشان داد از میان پارامترهای تاثیرگذار توپوگرافی مسیر، میزان ترافیک عبوری، اهمیت راه ،وجود ابنیه مهم، فصل سانحه،اهمیت شهرهای مبدا و مقصد، وجود مراکز صنعتی مهم در مسیر،ترانزیت بودن مسیر راه،وجود مسیر جایگزین،وجود تجهیزات ویژه در راهدار خانه برای مدیریت بحران،افزایش زمان سفر محور (ساعت) در زمان بازیابی اولیه،افزایش طول مسیر (کیلومتر) در زمان بازیابی نهایی بر میزان خسارت غیر مستقیم قابل قبول تاثیرگذار بوده که از این میان وضعیت توپوگرافی و مسیر جایگزین بیشترین تاثیر را دارا می باشد.

حمل ونقل جاده ای, خسارت غیر مستقیم, خطرپذیری, زلزله