سمیرا برنجی اردستانی - پژوهشکده ی کاربرد پرتوها، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی
محمد علی سحری - گروه مهندسی علوم و صنایع غذایی، دانشکده ی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
محسن برزگر - گروه مهندسی علوم و صنایع غذایی، دانشکده ی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

عصاره­ ی دو رقم زرشک آبی (Berberis integerrima) و پلویی (Berberis vulgaris) در حلال آب، تاریکی، pH عدد ۳ و دمای ˚C ۲۵ تهیه شد. آثار تابش­ده ی گاما با دزهای ۰.۵، ۱، ۲.۵، ۵، ۷.۵ و kGy ۱۰ بر ترکیب و غلظت اسیدهای آلی و ویتامین­ های محلول در آب هر دو رقم بررسی شد. با استفاده از کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) در شاهد دو رقم، اسیدهای آلی اگزالیک، تارتاریک، کویینیک، مالیک، آسکوربیک، شیکیمیک، مالونیک، استیک، مالئیک، سوکسینیک و فوماریک اسید و ویتامین­ های C، B۵، B۶، B۱­، فولیک اسید، بیوتین و B۲ شناسایی شدند. در رقم آبی، ترکیبات استیک، آسکوربیک و مالونیک اسید و ویتامین­ های بیوتین، فولیک اسید و B۱ و در رقم پلویی مالیک، آسکوربیک و مالونیک اسید و ویتامین­ های B۱­، بیوتین و B۵ پرمقدار بودند. در دو رقم فوماریک اسید، در رقم آبی ویتامین B۵ و در رقم پلویی فولیک اسیدکم مقدارترین بودند. بعد از پرتوفراوری، در رقم آبی اسیدهای مالیک (kGy ۱۰)، استیک (kGy ۰.۵) و آسکوربیک (kGy ۱۰) و ویتامین­های B۵، بیوتین و B۱­ با دز kGy ۰.۵ و در رقم پلویی اسیدهای استیک (kGy ۰.۵)، سوکسینیک (kGy ۲.۵) و مالیک (kGy ۷.۵) و ویتامین­ های B۵ (kGy ۱۰)، B۱ (kGy ۱) و بیوتین (kGy ۱۰) پرمقدارترین بودند.

زرشک, اسیدهای آلی, ویتامین های محلول در آب, کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC), پرتو گاما