علی اکبر سبزی پرور - دانشگاه بوعلی سینا همدان
رضا نوروز ولاشدی - بوعلی سینا همدان

بسیاری از گیاهان برای شکستن خواب زمستانه خود نیاز به سرما دارند. سناریوهای تغییر اقلیم برای آینده افزایش دمای هوا را در فصل زمستان پیش بینی می کنند. هدف از این پژوهش بررسی اثر بالقوه تغییر اقلیم بر روند تامین نیاز سرمایی گیاهان خزان دار در همدان است. این پژوهش بر اساس مدل های اقلیمی متفاوت در گزارش چهارم هیئت بین الدول تغییر اقلیم نظیر BCM۲، HADCM۳، GFCM۲۱ و IPCM۴ تحت سناریوهای انتشار حدی (A۲ و B۱) و توازنی (A۱B) انجام شد. جهت ریزمقیاس نمایی خروجی مدل های گردش عمومی، مدل LARS-WG مورد استفاده قرار گرفت. پس از تولید داده های ساعتی فراسنج های هواشناختی، از سه مدل نیاز سرمایی برای برآورد و بررسی روند تامین سرمایی در فصل زمستان استان همدان استفاده شد. همچنین از آزمون های پارامتری و ناپارامتری برای بررسی تغییرات نیاز سرمایی در دو دوره آینده نزدیک (۲۰۳۰-۲۰۱۱) و آینده دور (۲۰۵۰-۲۰۳۱) نسبت به گذشته (۲۰۱۰-۱۹۸۰) بهره گرفته شد. نتایج این پژوهش حاکی از کاهش نیاز سرمایی گیاهان خران دار در همدان می باشد. خروجی مدل های اقلیمی ریز مقیاس شده برای استان همدان نشان داد، اگرچه روند تغییرات در کل دوره افزایشی بوده اما روند کاهشی در دهه ی آخر داده های تاریخی و متوسط دو دهه ی آینده ادامه می یابد، به طوری که در افق زمانی سال های ۲۰۳۱ تا ۲۰۵۰ به میزان ۲۵ تا ۴۰ درصد از انباشت سرما در فصل زمستان کاسته خواهد شد. این کاهش موجب عدم تامین سرمای کافی برای شکسته شدن خواب گیاه در انتهای فصل زمستان می شود. در نهایت، عدم مدیریت صحیح بدون ملاحظات اقلیمی ممکن است به صدمات جدی به باغات کشور در آینده شود.

دمای هوا, رکود, ریز مقیاس کننده LARS-WG, سناریو های انتشار, گرمایش جهانی, مدل های گردش عمومی جو