بهروز ساری صراف - استاد گروه آب و هواشناسی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
هاشم رستم زاده - استادیار گروه آب و هواشناسی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
محمد دارند - استاد گروه آب و هواشناسی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان. سنندج، ایران
امید اسکندری - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی ماهواره ای، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

بررسی رفتار و تغییر عناصر اقلیمی به دلیل شناخت تغییرات آب و هوایی در سال های اخیر مورد توجه متخصصان حوزه اقلیم شناسی بوده است. روند از مولفه های بسیار مهم یک سری است و می‍تواند نشان دهنده سیر وضعیت اقلیمی هر منطقه باشد. در این پژوهش روند تغییرات هفده سال تابش موج بلند خروجی زمین طی بازه زمانی ۲۰۰۳-۲۰۱۹ به کمک آزمون ناپارامتری من- کندال برای هر یاخته بررسی شد و نرخ تغییرات با استفاده از آزمون تخمین گر شیب سن به دست آمد. از روش آماره لکه های داغ (G) برای تهیه نقشه خوشه های سرد و گرم استفاده شد. نتایج به دست آمده در مقیاس سالیانه حاکی از نبود روند معنادار است، ولی ناهنجاری های ماهانه و فصلی کاملا آشکار است. به طور کلی، روند غالب در بیشتر ماه های تابستان، پاییز، و زمستان در مناطق زیادی از کشور از جمله عرض های شمالی افزایشی است. با توجه به همبستگی که بین تابش موج بلند زمینی ثبت شده توسط سنجنده با میزان ابرناکی، گازهای گلخانهای در جو، رطوبت، و نوع پوشش سطح زمین وجود دارد، افزایش تابش موج بلند زمینی در عرضهای شمالی کشور را میتوان به کاهش ابرناکی، تغییرات پوشش سطح، و متعاقبا کاهش بارندگی ارتباط داد و کاهش آن در مناطق جنوبی کشور را در اثر افزایش رطوبت ناشی از گرم شدن جو دانست.

ایران, تابش موج بلند خروجی, روند, لکه های داغ, من- کندال