محمدحسین سعیدی راد - عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان
نجم الدین منصوریان - عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان
محمد بهداد - عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان

سله­شکنی مزارع زعفران در ابتدای فصل رشد این محصول، یکی از کارهای حساس مرحله داشت است که باید با  دقت پیش رود.  زیرا در این زمان جوانه­های زعفران تا نزدیکی سطح خاک بالا آمده­اند.  پس از اولین آبیاری سالیانه زعفران، کشاورزان به منظور تسهیل در بیرون آمدن گل­­­ زعفران، سله ایجاد شده در سطح خاک را با استفاده از وسایل مختلفی از بین می­­برند و خاک روی پیاز را نرم می­کنند.  عمق خاک­ورزی جهت سله­شکنی بستگی به فاصله جوانه­های زعفران تا سطح خاک دارد که این خود نیز تابعی از زمان آبیاری و شرایط آب و هوایی منطقه است.  هر چه زمان آبیاری اولیه زعفران بیشتر به تاخیر افتد جوانه­های زعفران به سطح خاک نزدیک­تر می­شوند و سله­شکنی حساس­تر خواهد شد.  هدف از این تحقیق، مقایسه فنی و اقتصادی روش­های استفاده از ادوات خاک­ورزی در سله­شکنی زعفران با تیمار شاهد ( بدون سله­شکنی) در سه زمان آبیاری زودهنگام، به­موقع، و دیر هنگام است تا از این طریق، مناسب­ترین وسیله سله­شکنی برای هر یک از سه زمان آبیاری انتخاب شود.  این تحقیق در سه آزمایش جداگانه برای سه زمان آبیاری مذکور با اعمال تیمارهای شاهد (بدون سله­شکنی)، گاوآهن دامی، چهارشاخ و رتیواتور با تیغه­های مخصوص، برای دو سال پیاپی و در قالب طرح آماری  بلوک­های کامل تصادفی اجرا شد.  مشخص گردید که در آزمایش آبیاری زودهنگام روش­های مختلف سله شکنی بر عملکرد محصول در سال اول اختلاف معنی­داری نمی­آورد و تنها در سال دوم، اختلاف بین تیمار شاهد و استفاده از چهارشاخ معنی­دار شده است.  در آزمایش آبیاری به موقع، عملکرد استفاده از چهارشاخ و رتیواتور بالاتر از تیمار شاهد و گاوآهن دامی و اختلاف میان آنها معنی­دار است.  در آزمایش آبیاری دیر هنگام بیشترین عملکرد مربوط به تیمار شاهد و به دنبال آن چهارشاخ است و بین این دو و استفاده از رتیواتور و گاوآهن دامی اختلاف معنی­داری وجود دارد.  ارزیابی اقتصادی طرح نشان می­­دهد که در آبیاری زودهنگام و به­موقع، استفاده از رتیواتور نسبت به سایر تیمارها اقتصادی­تر و در آبیاری دیر هنگام تیمار شاهد (بدون سله­شکنی) اقتصادی­تر است.

ادوات خاک ورزی, زعفران, سله شکنی