هانی تبریزی - ۱- دانش آموخته کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
روح الله فتاحی - ۲- استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
بهزاد قربانی - ۳- دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

سرریزهای جانبی از سازه­های حفاظتی و انحراف جریان هستند که در شبکه­های آبیاری و زهکشی و سیستم­های فاضلاب شهری به­کار می­روند. در تحقیق حاضر ضریب شدت جریان سرریزهای جانبی لبه­تیز با مقاطع عرضی مستطیلی و مثلثیبررسی شده و عوامل تاثیرگذار بر روی این پدیده با استفاده از تحلیل ابعادی و روش­های آماری شناسایی گردید. همچنین در ادامه معادلاتی جهت محاسبه­ ضریب شدت جریان این دو شکل از سرریز با خطایی در حدود ۵ درصد برای سرریز مستطیلی و ۳ درصد برای سرریز مثلثی ارائه شد. به­منظور بررسی تاثیر هر کدام از عوامل بر روی این پارامتر نیز تحلیل حساسیت ضریب جریان صورت گرفت. نتایج حاصل نشان می­دهد مهمترین عوامل موثر بر ضریب شدت جریان سرریزهای مستطیلی و مثلثی به­ترتیب عدد فرود و عرض کانال اصلی به عمق جریان در بالادست سرریز می­باشند. با در نظر نگرفتن این عوامل خطای برآورد ضریب شدت جریان در محاسبات تا ۷ درصد برای سرریز مستطیلی و ۴ درصد برای سرریز جانبی مثلثی افزایش خواهد یافت. همچنین برآورد دقیق ضریب شدت جریان، تنها با در نظر گرفتن شرایط هیدرولیکی بالادست مناسب نمی­باشد.  ساختمان و شکل مقطع عبوری جریان نیز تاثیر بسزایی بر این پارامتر خواهد داشت به­طوری­که این نگرش، تا ۳ درصد میزان خطا را کاهش خواهد داد.

تحلیل ابعادی, تحلیل حساسیت, سرریز جانبی, سرریز لبه تیز, ضریب شدت جریان