ابوالفضل مشکینی - عضو هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس
بهزاد وثیق - دانشجوی دکترای معماری، دانشگاه تربیت مدرس
بای محمد یاپنگ غراوی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس
حسین عزیزی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس

پیشینه معماری اسلامی به صدر اسلام و بنای مسجد و ابنیه شهرهای مدینه و بعدها مکه می رسد. امام علی (ع)، در دوران حکومت خویش با بهره گیری از سنت نبوی، به مدینه (شهرآرمانی) توجه داشته و سنتی را پایه گذاشتند که امروزه به سنت علوی در هنر مشهور است. نوشتار حاضر با تکیه بر مطالعات اسنادی و کتابخانه ای به همراه بازبینی متون اسلامی و تاریخی سعی نموده است تا در شناخت ابعاد معنایی و کالبدی سنت علوی در معماری کنکاشی نموده و از این رهگذر گوشه ای از پهنه هنری امروزه معماری شیعه و شهرسازی علوی مدار را باز نماید. در این راستا پس از تشریح پیشینه و مقایسه داده های بنیادین این نتیجه حاصل می گردد که مولای متقیان براساس مولفه هایی چون عدالت محوری، وحدت گرایی، تقرب، تذکر و مساوات اجتماعی و اشرافیت گریزی، سعی نمودند تا شهر اسلامی را متجلی سازند.

سنت علوی، معماری و شهرسازی، عدالت، رفاه اجتماعی