فریبا مستوفی - دانشجوی ارشد معماری دانشگاه غیرانتفاعی دانا یاسوج
علیرضا افشون - استاد گروه مهندسی معماری غیرانتفاعی عالی دانا یاسوج
مالک پرندوار - دانشجوی ارشد معماری دانشگاه غیرانتفاعی دانا یاسوج
رضا روشن نسب - دانشجوی ارشد معماری دانشگاه غیرانتفاعی دانا یاسوج

یکی از نمودهای بارز و عینی معماری و شهرسازی سنتی ایران، مجموعه های بازار شهری است که به عنوان ستون فقرات و قلب تپند ە شهر ایفای نقش می کند. در واقع، بازار پدیده ای است شهری و در عین حال، عاملی است برای شهرنشینی که همواره به صورت بافت تغذیه کنند ە اصلی شهر عمل کرده است. معماری سنتی ایران دارای ویژگی های خاصی می باشد که مسائل زیباشناسی و زیست محیطی را در طراحی خود در نظر گرفته است . این اصول در ابنیه سنتی ایران مانند خانه و فضا های شهری مثل بازار و مسجد و مدرسه دیده می شود. معماری سعی می کند که آسایش را برای کاربران از نظر اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی فراهم می آورد . مقاله حاضر به مجتمع خلیج فارس (مدرن) و بازار وکیل (سنتی) به عنوان نمونه های موردی انتخاب گردیده و ویژگی هایی چون خوانایی، تنوع،سرزندگی، آسایش، امنیت و خاص بودن را به عنوان عناصر تشکیل دهنده حس مکان از دیدگاه پدیدار شناختی از نظریات شامای و استیل مورد بررسی قرار داده است.این تحقیق از نوع توصیفی و استنباطی بوده و با روش پیمایش انجام گرفته است. ابزار سنجش پرسشنامه می باشد. جامعه آماری عابران پیاده در دو منطقه مورد نظر و حجم نمونه برابر با ۱۴۰ نفر از عابرین ، کسبه و دانشجویان که توسط فرمول کوکران بدست آمده است. نتایج با نرم افزار SPSS تحلیل شده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفبای کرونباخ صورت گرفته است.یافته ها نشان می دهد نتایج مدل فرضی تایید شده و بین ویژگی های تنوع،خوانایی،طراوت،سرزندگی، آسایش،خاص بودن و امنیت در بازار سنتی و حس مکان رابطه معناداری وجود ندارد اما در مجتمع مدرن ویژگی های چون خوانایی، طراوت، سرزندگی، خاص بودن و حس مکان رابطه معنادار وجود دارد.

معماری سنتی ،حس مکان،معنا و مفهوم مکان ،معماری معاصر