ندا شاه محمدی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه الزهرا

هدف: به نظر می رسد با توجه به اینکه الگوی مونته سوری یک مدل آموز، عملی است، تنهادر مدرسه ها و مراکز آموزشی قابلیت پیاده سازی دارد؛ اما حقیقت آن است که این مدلمی تواند در مکان های فرهنگی آموز، محور هم کاربرد داشته باشد زیرا در فضاهایفرهنگی نیز پرور، مهارت و خلاقیت کودکان به وسیله آموز، ضرورت دارد. با توجه بهاهمیت مقوله آموز، وپرور، توامان کودکان در کتابخانه ها، بهره گیری از مدل های کاربردیدر این زمینه اجتناب ناپذیر است. یکی از مدل های عملی در بخش کودک و نوجوانکتابخانه های عمومی، مدل آموز، مونته سوری است. پژوهش حاضر با هدف بررسیچگونگی اجرای رو، آموز، مونته سوری در بخش کودک کتابخانه های عمومی به منظوربهینه سازی فعالیت کتابخانه ها و ترغیب و تشویق کودکان و نوجوانان به کتاب خوانی اجراشده است. هدف از این مهم، ایجاد فضایی پویا و فعال در کتابخانه ها به عنوان مکانیفرهنگی _آموزشی است. مکانی که در آن از طریق رو، مونته سوری بتوان هدف هایآموزشی و پرورشی را به صورت توامان دنبال کرد.روش: در این پژوهش تحلیلی−توصیفی تلا، شده است تا ضمن گردآوری اطلاعات بهشکل کتابخانه ای، راهکارهایی با هدف بازطراحی و بهبود خدمات در بخش کودک کتابخانه های عمومی و کتابخانه های اختصاصی کودک بر اساس الگوی آموزشی مونتهسوری ارائه شود. به همین منظور، راهکارهای ارائه شده در این پژوهش با توجه به امکاناتموجود و همچنین نیازهای کتابخانه ها مورد ارزیابی قرار گرفته و به صورت ایده و الگویقابل اجرا مطرح شده است.یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده و با توجه به امکانات موجود در کتابخانه هایکودک و همچنین اهمیت آموز، توام با پرور،، رو، مونته سوری را می توان به عنوان یکرو، آموزشی فعال برای اداره بخش کودک و نوجوان کتابخانه های عمومی پیشنهاد کرد.این رو، در کنار سایر اصول کتابداری کودک می تواند راهکاری مناسب برای ارائه خدماتبهتر در فضایی پویا و شاداب باشد. بر اساس یافته های این پژوهش با فراهم کردن امکاناتارزان و در دسترس که به صورت فیزیکی در کتابخانه ها موجود است و همچنین تغییراتیجزئی در ساختار اداری کتابخانه ها و تعریف رده شغلی کتابدار_مربی می توان میزانبهره وری فعالیت های بخش کودک کتابخانه های عمومی و به ویژه کتابخانه های کودک ونوجوان را به میزان قابل توجهی ارتقا داد.اصالت/ارزش: مطالعات نشان می دهد پیش ازاین نیز پژوهش هایی در زمینه اجرای الگویمونته سوری در مدرسه ها و همچنین مطالعاتی درباره چگونگی ارائه خدمات کتابخانه ایصورت گرفته است؛ اما تاکنون پژوهشی در زمینه ارتباط این دو مقوله و پیاده سازی این الگودر کتابخانه ها اجرا نشده است؛ بر این اساس، پژوهش حاضر می تواند به عنوان یک الگویآزمایشی کم هزینه و نو، در بخش کودک کتابخانه های عمومی و در کتابخانه هایاختصاصی کودک و نوجوان مورد بررسی عملی قرار گرفته و موجب تغییر در سیستمآموز، وپرور، کتابخانه ها شود. با توجه به هزینه های محدود این رو، و در دسترس بودنامکانات موردنیاز برای اجرای آن در کتابخانه های کودک، این رو، می تواند در ابتدای امردر کتابخانه های اختصاصی کودک و نوجوان که فراوانی کمتری در سراسر کشور دارندبه صورت عملی آزمایش شود و سپس به کتابخانه های دیگر تعمیم داده شود.

کتابخانه های عمومی، بخش کودک، کتابخانه های عمومی اختصاصی کودکو نوجوان، الگوی آموزشی مونته سوری، آموز، فعال