محسن حمیدیان پور - دانشیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان
حمید نظری پور - استادیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان
الناز خزاعی فیض آباد - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
مهسا فرزانه - دکتری تخصصی اقلیم شناسی
صدیقه فیروزه - دبیر آموزش و پرورش ناحیه یک، دبیرستان فرزانگان، زاهدان

با بررسی روند تغییرات دمای هوا، می توان ردپای تغییرات اقلیمی را در پهنه ایران جستجو کرد. تغییر اقلیم و افزایش دما از مسایل مهم زیست محیطی بشر به حساب میآیند. بر اساس روش نقطه تغییر، می توان زمان آغاز تغییرات متغیرهای اساسی مانند دمای کمینه و بیشینه را شناسایی نمود. بنابراین هدف از پژوهش حاضر واکاوی نقطه تغییر آستانههای دمایی امواج گرمایی و سرمایی در ایران زمین است. منظور از آستانه دمایی مقدار صدک ۹۵ام برای مقادیر بیشینه دمایی و صدک ۵ ام برای مقادیر کمینه می باشد. بدین منظوراز دادههای روزانه دمای (کمینه و بیشینه) ۴۳ ایستگاه همدید ایران که دارای دوره آماری طولانی ( ۱۹۶۶-۲۰۱۸) و پراکنش مناسب بوده، استفاده گردید. به منظور شناسایی زمان تغییر آستانه دمایی از سه روش نقطه تغییر پتیت، آزمون همگنی استاندارد و بویشاند بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که آستانه ی دمایی امواج گرمایی و سرمایی طی چند دهه گذشته روندی افزایشی داشتهاند. نرخ رشد افزایشی به ترتیب به ازای هر سال برابر با ۰۱۹/۰ و ۰۵۲/۰ درجه سلسیوس به ازای هر سال است. بنابراین در پژوهش پیش رو مشخص گردید که روند افزایشی آستانه ی دمای منجر به افزایش بسامد بیشتر دماهای بیشینه گردید و از طرفی منجر به افزایش روزهای گرم و کاهش شب های سرد خواهد شد، افزون بر بسامد بیشتر رویدادها، می توان اظهار نمود بسامدها از دمای بالاتری نیز برخوردار می باشند. بر اساس نتایج تحلیل فضایی - زمانی آستانه ها روند افزایشی دمای کمینه در نواحی شمال غرب، زاگرس و جنوب شرق ایران کاملا مشهود است و از دیگر نتایج این مطالعه می توان به زمان نقطه تغییر یا جهش آستانه دمایی امواج سرمای و گرمایی در حدود سال ۱۹۹۱ تاکید نمود. سال مذکور با مطالعات جهانی همراستای دارد

نقطه تغییر, روش پتیت, روش آزمون همگنی نرمال استاندارد, روش بویشاند, گرمایش جهانی, تغییر اقلیم