حجت بهزادی - کارشناس ارشد رفتار حرکتی - استان آذربایجان غربی
علی حیرانی - عضو هیئت علمی دانشکده تربیت بدنی دانشگاه رازی کرمانشاه

هدف از این تحقیق تأثیر سه شیوه تمرین بر اکتساب و یادگیری مهارت شوت بسکتبال از شش نقطه با فواصل (4، 3، 4/5، 5، 3/5، 1/5 متری) و زوایای مختلف از حلقه بسکتبال بوده است. 30 شرکت کننده پس از انجام پیش آزمون شامل 15 پرتاب آزاد از فواصل 3، 4/5 و 5 متری از حلقه در روز اول به طور تصادفی به سه گروه تمرینی تقسیم شدند. شرکت کنندگان هر روز 36 کوشش را به مدت سه روز انجام می دادند. شرکت کنندگان گروه متغیر مسدود شش کوشش متوالی از هر موقعیت، گروه ثابت 36 کوشش متوالی را از فاصله 4/5 و گروه متغیر تصادفی یک کوشش از هر موقعیت در یک ترتیب زنجیره ای در شش بار متوالی را انجام می دادند. در روز پنجم، آزمون یاداری با 12 کوشش از فواصل 3، 4/5 و 5 متری (4 کوشش از هر نقطه)، 12 کوشش از فاصله 4/5 متری و 12 کوشش پرتاب آزاد به طور جداگانه با فاصله های کوتاه اجرا می شد. از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی توکی برای تحلیل یافته های تحقیق استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر حاکی از تفاوت معنی دار جلسات تمرین (P=0/000) و گروه (P=0/023) که عملکرد گروه متغیر مسدود بهتر از گروه ثابت است. در آزمون یادداری نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر حاکی از معنی دار بودن اثر گروه (P=0/02) است که عملکرد گروه متغیر تصادفی بهتر از گروه ثابت است. یافته های این تحقیق از فرضیه تغییر پذیری تمرین مبنی بر اینکه تمرین متغیر بهتر از تمرین ثابت است و نظریه مگیل و هال (1990) که برای بروز اثر تداخل زمینه ای باید تکالیف مورد تمرین با برنامه حرکتی مختلف کنترل شوند، حمایت می کنند.

تداخل زمینه ای، تغییر پذیری تمرین، تمرین متغیر مسدود، تمرین متغیر تصادفی، تمرین ثابت