سمیرا گوهری - دکتری روانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران.
سید کاظم رسول زاده طباطبایی - دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
سعید قنبری - استادیار،گروه روانشناسی،دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران ، ایران.

مقدمه : در عصرحاضر درهم­ آمیختن نقش­های خانوادگی و شغلی  منجر شده است که بسیاری از همسران در برقراری و حفظ رابطه دوستانه و محبت ­آمیز با یک­دیگر دچار مشکل شده­ باشند. هدف از پژوهش حاضر، وارسی مولفه ­های ذهنی ­سازی در الگوی ارتباطی متاهلین ناراضی ایرانی بود.روش : مطالعه حاضر درچارچوب مطالعات کیفی از نوع تحلیل محتوا قرار می­گیرد. داده­ها از دانشجویان متاهل ناراضی دانشگاه تربیت مدرس که سطح نارضایتی آنها توسط پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ تعیین شده بود و بااستفاده از مصاحبه باز و عمیق (نیمه ­ساختاریافته) جمع­ آوری گردید. نمونه­ گیری به صورت هدفمند و تا مرحله اشباع دادها (۱۵مشارکت ­کننده) صورت گرفت.نتایج : از تجارب مشارکت­ کنندگان ۲ درونمایه اصلی کنجکاوی و تنظیم هیجان و۱۳ زیر طبقه اکتشاف ذهن همسر، دیدگاه­های متفاوت باوجود تجربه مشترک ، بی­ارزش کردن ذهن همسر ، واکنش به پیش ­فرض­های قطعی شده در ذهن، دخیل کردن پیش ­فرض­های ذهنی به هنگام گوش دادن به همسر، فعال شدن نظام ترس،فرافکنی احساسات،  عدم درک هیجانات ، پرخاشگری، لجبازی، سرایت هیجانی ، نشخوار فکری ، فاجعه ­سازی و  استخراج گردید.بحث و نتیجه گیری : باتوجه به تجارب شرکت­ کنندگان، می ­توان آموزش و درمان مبتنی بر ذهنی ­سازی باتوجه به درونمایه اصلی کنجکاوی و تنظیم­ هیجان را برای کاهش میزان تعارضات زناشویی پیشنهاد داد.

ذهنی سازی, الگوهای ارتباطی, متاهلین ناراضی ایرانی, تحلیل محتوا