محمدرضا پوراکبریان نیاز - دکترای مددکاری اجتماعی، دانشگاه حاجت تپه، آنکارا، ترکیه،
داود پوراکبریان نیاز - کارشناسی مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، ایران
منیره بخشمند اصغری - فعال اجتماعی، تبریز، آذربایجان شرقی، ایران
سیده طاهره اسحقی سردرود - دانشجوی دکترای مددکاری اجتماعی دانشگاه حاجت تپه و کارشناس ارشد جامعهشناسی، آنکارا، ترکیه

پژوهش حاضر به منظور مطالعه و تمرکز بر روی بخشی از مشکلات کودکان محروم از سرپرستی شایسته ، اعم از بی سرپرست ، بدسرپرست ویا ناتوانی اولیای آنها از ایفای وظیفه سرپرستی ناشی از برخی عوامل و موانع خارج از اراده و قصور ایشان، در قالب تحقیق مروری انجام گرفته است . محرومیت کودکان و نوجوانان از سرپرستی شایسته که حق طبیعی و بدیهی ایشان است سلامت جسمی ، روانی و اجتماعی آنها را تهدید نموده، باعث می شود زندگی کودکان در تمامی ابعاد از جمله زندگی اجتماعی تحت تاثیرات نامطلوب قرار گرفته و آینده فرد، خانواده و کل جامعه را متاثر کند. در این پژوهش با توجه به اهمیت موضوع بدلیل شرایط سنی و آسیب پذیری بالای کودکان و نیز حساسیت آینده زندگی فردی و اجتماعی ، سعی شده از دیدگاه مددکاری اجتماعی ، آسیب های مذکور معرفی و پیشنهاداتی برای رفع آن مطرح گردد. لازم به یادآوری است در قوانین و سایر منابع موجود، حالات دوگانه بی سرپرستی و بدسرپرستی منظور و مطرح بوده، توسط پژوهشگران قبلی ، مطالعات فراوانی با موضوعیت آن دو حالت انجام گرفته است . اما جای بسی تعجب است که بر اساس مطالعات انجام شده و مراجعات به پیشینه موجود، به نظر می رسد تاکنون شکل سوم محرومیت کودکان از سرپرستی شایسته که به لحاظ آماری نیز تراکم بیشتری نسبت به سایر اشکال و حتی کودکان بهرهمند از سرپرستی رضایتبخش دارد مغفول مانده و علیرغم اهمیت فوقالعاده آن به ویژه به لحاظ تراکم جمعیتی ، از دیدرس قانونگذار و نیز سایر نهادهای مسئول و مرتبط ، پنهان بوده هیچ گونه تلاشی در جهت تشخیص و درمان این بیماری آشکار اجتماعی انجام نگرفته است . ولذا جا دارد موضوع اخیر با اولویت و فوریت مقتضی در دستور کار قانونگذار محترم و نیز جامعه شناسان، پژوهشگران، کارشناسان امر و نظریه پردازان مددکاری اجتماعی قرار بگیرد.

حقوق کودک، مددکاری اجتماعی کودکان، بی سرپرست و بدسرپرست ، سرپرست ناتوان، سرپرستی شایسته