حسن پوربافرانی - استادیار گروه حقوق دانشگاه اصفهان
کامران محمودیان اصفهانی - دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی

مجازات های سالب حیات، حق حیات را از مجرم سلب می کنند، اما گاه در اتفاقی نادر با وجود تایید موت مجرم توسط پزشک قانونی علایم حیات در محکوم علیه ظاهر خواهد شد. سوالی که مطرح می شود این است که آیا امکان اجرای مجدد حکم وجود دارد و تکلیف آسیب هایی که محکوم علیه از اجرای مجازات اول متحمل شده است، چیست؟ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در ماده ۴۳۸ به پیروی از نظر مشهور فقها، وضعیت آثار بقای حیات را صرفا در قصاص نفس مشخص کرده است. در این نوشتار ضمن نقد مبنای فقهی و تحلیل ماده مذکور، آثار بقای حیات را در سایر مجازات های سالب حیات (اعدام، صلب، رجم) بررسی کرده ایم و به این نتیجه رسیده ایم که در این مجازات ها، اگر پزشک قانونی مرگ مجرم را تایید کند و صحت اجرای حکم نیز توسط مقام قضایی مجری حکم اعلام شود، اجرای مجدد حکم جایز نیست، در همین زمینه اگر صدمه ای هم از اجرای مجاز یا غیرمجاز اولیه حکم وارد شود، حق قصاص یا دیه برای مجرم به وجود نمی آید.

اعدام, بقای حیات, قصاص مجدد, مثله, مجازات سالب حیات