حمیدرضا رضایی آشتیانی - دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی اراک، اراک.
حمید احمدی - گروه مهندسی مکانیک، واحد الیگودرز دانشگاه آزاد اسلامی، الیگودرز، ایران
غلامرضا ابراهیمی - گروه مهندسی متالورژی و مواد دانشگاه فردوسی مشهد.
محمد حیدری - گروه مهندسی مکانیک، واحد الیگودرز دانشگاه آزاد اسلامی، الیگودرز، ایران

شناخت رفتار تغییرشکل داغ و تغییرات ریزساختار فولاد آلیاژی API-۵CT-L۸۰ از اهمیت بالایی در تولید لوله های صنایع نفت و گاز برخوردار است. به همین منظور، در این پژوهش رفتار ترمومکانیکی این فولاد توسط آزمون فشار داغ هم دما در محدوده دمایی K ۱۱۷۳ تا K ۱۳۷۳ و نرخ های کرنش s-۱ ۰۰۱/۰ تا s-۱ ۱ موردبررسی قرار گرفت. نتایج تجربی نشان داد که رفتار تغییرشکل داغ فولاد یک رفتار نرم شونده ناشی از پدیده تبلورمجدد دینامیکی است که در برخی از شرایط، ماده رفتاری پیچیده به صورت منحنی های چند قله ای از خود نشان می دهد. نتایج بررسی میکروساختاری نشان داد که با افزایش دمای تغییرشکل دانه های تشکیل شده دارای اندازه بزرگتری نسبت به حالت دما پایین دارند همچنین فازهای مارتنزیت بیشتری تشکیل شده که در مقایسه با فازهای تشکیل شده در دماهای پایین، تیغه های مارتنزیت ی کشیده ترند. اثر نرخ کرنش نیز به مانند اثر دما قابل توجه بود زیرا سرعت تغییرشکل بر رشد دانه اثر معکوس داشت بنابراین در نرخ های کرنش پایین دانه های متبلورشده زمان کافی برای رشد را دارد. در نرخ های کرنش بالا فازهای پرلیت بیشتر به صورت چندضلعی ظاهر شده و جوانه های بسیار ریزی در مرزهای آستنیتی از فاز فریت ویدمن اشتاین مشاهد شد که زمان کافی برای رشد را نداشته اند و در نرخ های کرنش بالا تیغه های مارتنزیت نیز تمایل به نازک شدن دارد.

تغییر شکل داغ, فولاد آلیاژی API-۵CT-L۸۰, تنش سیلان, اندازه دانه, ریزساختار