نازنین اعتصامی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی سنجش از دور، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته
برات مجردی - استادیار ، دانشکده عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران
علی اسماعیلی - استاد یار، گروه مهندسی سنجش از دور، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته

نتایج وجود نشتی در خطوط انتقال گاز، مانند آلودگی محیط زیست، ایجاد مسمومیت در انسان و دیگر موجودات زنده، گرم شدن جهانی زمین، انفجار، هدر رفتن مواد ارزشمند و هزینه های تمیز کردن محیط زیست باعث شده است که شناسایی نشت های هیدروکربنی بسیار مورد توجه قرار بگیرد. نشت های هیدروکربنی موجب تغییرات مختلفی نظیر تراکم هیدروکربن، تشکیل کربنات و مواد معدنی در خاک، اثرات میکروبیال و اکسیداسیون خاک، ایجاد آهن فریک و سولفید در خاک و پوشش گیاهی و در نتیجه ناهنجاری های نزدیک سطح زمین گردد. سنجش از دور امکانات مختلفی را از نظر در دسترس بودن داده های مکانی، طیفی و زمانی با پوشش گسترده از سطح زمین فراهم می کند لذا به عنوان ابزار مناسبی جهت شناسایی این نوع ناهنجاری ها مورد استفاده قرار گیرد. سنجش از دور نشت هیدروکربن معمولاً با استفاده از داده های فراطیفی، و بررسی اثرات هیدروکربن بر روی پوشش گیاهی صورت می گیرد ولیکن در این تحقیق، از 8 تصویر سنجنده چندطیفی Landsat8 در بازه زمانی 81 روز جهت شناسایی اثرات نشت در خاک استفاده شد. منطقه مورد مطالعه خط انتقال همدان- بیجار واقع در غرب ایران است. تکنیک های بهبود طیفی جهت شناسایی ناهنجاری های سطح زمین ناشی از هیدروکربن شامل چهار آنالیز مولفه های اول2456 (آنالیز مولفه های اصلی باندهای 2،4،5،6)، 2467، 3467 و 1267 انجام و سپس اختلاف مولفه دوم از سوم در کلیه ترکیب ها محاسبه شد. در نهایت در یک سیستم چندزمانه چندطیفی، دو موقعیت نشت با موفقیت شناسایی شد. نتایج بدست آمده با بررسی های میدانی انجام شده توسط شرکت انتقال گاز مقایسه و صحت نتایج تائید گردید. مزیت روش پیشنهادی، دسترسی آسان و رایگان بودن داده مورد استفاده، قدرت تفکیک زمانی بسیار مناسب (16 روزه) و همچنین استفاده از روشی نوین در شناسایی نشت هیدروکربن با استفاده از داده های چندطیفی است. همچنین آنالیز مولفه های اصلی 1267 نیز برای اولین بار در شناسایی نشت هیدروکربن استفاده و نتایج مثبتی در شناسایی نشت داشته است.

سنجش از دور، نشت هیدروکربن