امیر صفاری - عضو هیات علمی دانشگاه تربیت معلم
امیر کرم - عضو هیات علمی دانشگاه تربیت معلم
جعفر موسی وند - دانشجوی کارشناسی ارشد تربیت معلم

روند رو به رشد شهرنشینی در جهان در دهه های اخیر، منجر به ظوهر کلان شهرهایی شده که باتوجه به تعدد و مشترکات بین آنها، دارای مسائلی از منظر مخاطرات محیطی می باشند. واحدهای ژئومورفولوژیکی قلمروی کوهستانی کلان شهر تهران و بخش های تحت توسعه آن از بسترهای مهم تغییرات بوده و بعضی از اقداماتی که در راستای توسعه و عمران این مناطق صورت گرفته، با دینامیک محیط طبیعی تداخل پیدا کرده و مورفودینامیک شهری را از تعادل خارج نموده است. یکی از این مناطق، حوضه رود دره فرحزاد در منطقه 2 شهری است که در معرض آسیب پذیری ناشی از فرآیند دامنه ای از نوع زمین لغزش قرار دارد. در این تحقیق که با هدف تحلیل آسیب پذیری ناشی از زمین لغزش در حوضه رود دره فرحزاد انجام شده، با استفاده از مطالعات میدانی و استفاده از تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل فازی نقشه پهنه خطر تهیه و مناطق آسیب پذیر مشخص شده است. در این راستا تاثیر عوامل سنگ شناختی، ارتفاع، شیب و جهت شیب دامنه ها، کاربری زمین و تراکم آن و فاصله از گسل ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در حدود 205/5 هکتار از حوضه رود دره فرحزاد در زیرساخت انواع کاربری های شهری قرار گرفته است. از این میزان، در حدود 26/47 درصد با آسیب پذیری کم (واحدهای مسکونی با تراکم طبقات کم، فضای سبز و زمین های بایر) 13/68 درصد با آسیب پذیری متوسط (واحدهای مسکونی با تراکم طبقات بالا) و 59/85 درصد با آسیب پذیری بالا (واحدهای مسکونی و تجاری نزدیک به گسل با جهات شیب جنوب غرب) است.

ژئومورفولوژی، آسیب پذیری، زمین لغزش، رود دره فرحزاد، مدل فازی