مهرنوش جودی - دانشجوی کارشناسی ارشد کشاورزی علوم خاک دانشگاه گیلان
حسین اسدی - دانشیار و عضو هیات علمی گروه علوم خاک دانشگاه گیلان

ازجمله مشکلات قرن حاضر، مسائل فرسایش خاک و اثرات زیستمحیطی ناشی از آن است. فرسایش خاک باعث از بین رفتن و آبشویی عناصر غذایی و مواد آلی از خاک و آلودگی منابع آب و مغذی شدن آنها میگردد. بنابراین آگاهی از میزان تغییرات و نحوه انتقال عناصر غذایی توسط آبهای سطحی از اهمیت بالایی برخوردار است. تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات مکاانی و زمانیفصلی برخی عناصر غذایی و مواد آلی موجود در رسوبات معلق در رودخانه پسیخان پرآبترین رودی که به تالاب انزلی میریزد طرحریزی شده است. بدین منظور در سه ایستگاه، نمونهبرداری بهروش انتگراسیون عمقی از آب رودخانه پسیخان طای فصل های مختلف سال از تابستان 2931 بهمدت یکسال در مواقع عادی غیرسیلابی انجام شد. تعیین درصد ماده آلی به روش سوزاندن،فسفر بهروش هضم با آسکوربیک اسید و نیتروژن بهروش ک جلدال صورت پذیرفت و تغییرات مکانی و زمانی مواد غذایی و مواد آلی موجود در رسوبات معلق مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق بر حداکثر مقدار نیتروژن در رسوب معلق در فصل زمستان دلالت دارد. حداکثر مقدار فسفر و درصد مادهآلی هرسه ایستگاه نمونهبرداری نیز در فصل پاییز است که از علتهای آن می- توان نحوه کوددهی و شخمزنی و بارشهای بعداز آن و عدم پوشش گیاهی مناسب و درنتیجاه سایلاب را ناام بارد. حداکثر مقدار هدایت الکتریکی درفصل تابستان میباشد که علت آن تبخیر آب و بارش کم میباشد و در مورد pH نیز تفاوت معنیداری مشاهده نگردید. تغییرات مکانی آن نیز در اکثر پارامترها از بالادست رودخانه بهسمت پاییندست ، حالت افزایشی داشته است. نتایج تحقیق حاضر بر دخالت فرسایش خاک و عملیات کشاورزی و کوددهی در آلودگی آب رودخانهها دلالت دارد.

آلودگی منابع آب، فرسایش خاک، هدررفت عناصر غذایی و مواد آلی، حوزه آبخیز پسیخان