اسماعیل بخشنده - دانشجوی دکتری فیزیولوژی مولکولی، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حشمت الله رحیمیان - استاد گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
همت الله پیردشتی - دانشیار و استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
قربانعلی نعمت زاده - دانشیار و استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

به منظور ارزیابی باکتری های بومی حل کننده فسفات جداسازی شده از مزارع برنج استان مازندران به عنوان محرک رشد گیاهبرنج (رقم طارم هاشمی) آزمایشی در سال زراعی 1393 اجرا شد. در این مطالعه تیمارها شامل ( 1) تلقیح ریشه گیاهچه های برنجبا Enterobacter sp. M183، (2) تلقیح ریشه گیاهچه های برنج با Rahnella sp. M100 و ( 3) شاهد یا عدم تلقیح ریشه گیاهچه های برنج بودند.نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تلقیح ریشه گیاهچه برنج توسط این باکتری های بر عملکرد دانه وعملکرد بیولوژیک در سطح احتمال پنجدرصد و بر تعداد ساقه در هر کپه و تعداد خوشه در هر کپه در سطح احتمال یک درصدمعنی دار بود. حضور Rahnella sp. M100 و Enterobacter sp. M183 به ترتیب 27 و 8 درصد عملکرد دانه، 31 و 12 درصد عملکرد بیولوژیک، 39 و 20 درصد تعداد ساقه در هر کپه و 36 و 22 درصد تعداد خوشه در هر کپه را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. در مجموع،کاربرد Rahnella sp. M100 نسبت به باکتری Enterobacter sp. M183 موجب افزایش بیشتر صفات مورد مطالعه شد. با توجه به نتایج این مطالعه، کاربرد باکتری های بومی حل کننده فسفات موجب افزایش معنی دار رشد و عملکردبرنج شده و از آن ها می توان به عنوان عوامل محرک رشد در سیستم های کشاورزی پایدار برنج استفاده نمود.

باکتری حل کننده فسفات، برنج، رشد، عملکرد