منصوره طاهباز - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران
شهربانو جلیلیان - کارشناسی ارشد معماری
فاطمه موسوی - کارشناسی ارشد معماری

معماری سنتی شهرهای تاریخی ایران، حاوی درس های آموزنده ای در زمینه های مختلف مرتبط با معماری و شهرسازی است. یکی از نکات قابل تأملی در این زمینه، شگردهای به کار رفته در طراحی فضاهای باز و پیاده راه های شهرهای کویری است که علی رغم شرایط محیطی سخت و خشن این مناطق، امکان زندگی امن، راحت و پایدار را برای هزاران سال فراهم کرده است. مقاله حاضر با بررسی بافت تاریخی شهر کاشان در اوج گرمای تابستان و اوج سرمای زمستان، به مطالعه ای این شگردها به کمک علم همسازی با اقلیم پرداخته است. در این مقاله، از جدیدترین شاخص ارزیابی وضعیت گرمایی فضای باز که شاخص اقلیم دمای جهانی نام دارد، برای ارزیابی داده های برپاشده در روزهای 20 و 21 ماه تیر و 20 تا 22 ماه دی سال 1390،استفاده شده است. داده های میدانی توسط دستگاه هواشناسی سیار که قادر به برداشت آمار 10 ماه، رطوبت باد و فشار هوا است، گردآوری شده است به رفتارهای مردم، اعم از مدت حضور، نوع لباس و فعالیت در مسیر انتخابی، در روزها و شب های مورد نظر توجه شده است. تحلیل نتایج با انتقال داده ها به نمودار سایکرومتریک و مقایسه آن با منطقه های گرمایی تعریف شده توسط شاخص مورد نظر برای ارزیابی گرمایی انجام شده است. مقایسه این نتایج با داده های بلندمدت و کوتاه مدت ایستگاه هواشناسی کاشان نشان می دهد که معماری هر فضا، تا چه میزان وضعیت اقلیم خرد را نسبت به اقلیم محلی ، اقلیم کوتاه مدت و اقلیم بلندمدت شهر تأکید کرده و امکان حضور طولانی و هم مردم را در گرم ترین ایام تابستان و سردترین ایام زمستان کاشان فراهم نموده است. تعیین میزان موفقیت راه کارهای معماری به کار رفته به عنوان اصول طراحی گذر های همساز با اقلیم در مناطق کویری محصول این مقاله است.

شاخص اقلیم دمای جهانی، دستگاه هواشناسی سیار، نرم افزار سیکرون، اقلیم شهری، اقلیم محلی، اقلیم خرد