یاسر عبدی - مدرس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران
جعفر جعفرزاده - دانشجوی دکتری فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد شهر ری

جبران خسارت وارده از سوی بزهکار، امری انکارناپذیر است؛ اما در فقه و حقوق با موارد متعددی مواجه هستیم که عامل زیان با وجود اینکه به شخص ضرر رسانده است اما نسبت به او هیچگونه ضمان و مسئولیتی نداردکه در این میان یکی از مهمترین علل این مساله می باشد. قاعده » قاعده اقدام « فقها علل متعددی را برای این مساله بیان نمودهاند که اقدام، از طریق متزلزل ساختن مبانی مسئولیت کیفری همچون اقدام شخص به ضرر خودش و نداشتن سوءنیت مسئولیت کیفری برداشته میشود و شخص در قبال خسارتی که وارد نموده ضمانی ندارد.

قاعده اقدام، بزهکار، بزه دیده، مسئولیت کیفری