مریم دربندی - کارشناسی ارشد معماری داخلی، هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران

یکی از عوامل مهم و تاثیر گذار در شکل گیری فرم و فضای معماری و معماری داخلی ساختمان، فرهنگ کاربران آن می باشد. از آنجایی که در فضای مسکونی میزان ارتباط کاربران با فضا بسیار بیشتر از سایر کاربری ها می باشد و هم چنین احساس مالکیت و آزادی عمل استفاده کنندگان از فضای مسکونی در قیاس با سایر فضاها از میزان بیشتری برخوردار است، لذا اهمیت و نقش فرهنگ در شکل گیری و توسعه فضاهای مسکونی دوچندان می شود. معماری و معماری داخلی مسکن سنتی ایرانی نمود بارز فرهنگ ساکنان آن می باشد به طوری که در هر منطقه فرهنگی و جغرافیایی کشورمان می توان تفاوت در فرهنگ، نگرش، اعتقادات و درنتیجه نظام رفتاری و شیوه زندگی شاهد بود که مستقیم یا غیر مستقیم نقش بسزایی در شکل دهی معماری و معماری داخلی فضاهای مسکونی داشته است. هدف این پژوهش تحلیل و تشریح جنبه های فرهنگ و تاثیر آن در معماری داخلی مسکن سنتی ایرانی در اقلیم گرم و خشک می باشد. روش تحقیق این مقاله تحلیلی- توصیفی می باشد. ابتدا با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی به تعریف مفاهیم فرهنگ و نقش آن در شکل دهی فضا پرداخته شده است. سپس با بررسی و تبیین ویژگی های فرهنگی و ارزش های ساکنان اقلیم گرم و خشک کشورمان، شاخصه های مسکن سنتی در اقلیم گرم و خشک ایران مورد تحلیل قرار گرفته است. پس از آن نمود ویژگی های فرهنگی در سه سطح معماری داخلی که شامل فضا، مبلمان و تزئینات می باشد، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش می تواند راهنمای رفتارشناسان و معماران داخلی در درک و شناخت بهتر فرهنگ استفاده کنندگان از فضا و بهینه سازی طراحی فضای مسکونی باشد.

فرهنگ، معماری داخلی، اقلیم گرم و خشک، مسکن