علی رفیعی مقدم - استادیار دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه باهنر کرمان
امید محمدی نیا - دانشجوی دکتری تخصصی فقه و حقوق خصوصی دانشگاه خوارزمی تهران

تاکنون در خصوص تعیین مبنای مسئولیت مدنی، حقوقدانان مباحث بسیاری را مطرح و به نتیجه گیری های متعددی دست یافته اند. در برخی نظریه ها از منظر زیان دیده به مبنای مسئولیت مدنی نگریسته شده و از منظری دیگر زیان زننده در کانون توجه قرارگرفته و گاه نیز حفظ مقتضیات اجتماعی مبنا بوده است. این در حالی است که هیچگاه از منظر انسان شناسانه به این موضوع نگریسته نشده درحالی که این محور زیربنایی بر دیگر مباحث ارائه شده است. مبنایی می تواند بیش از مبانی دیگر در تحقق عدالت دخیل باشد که با تعریف ارئه شده از انسان سازگاری بیشتری داشته باشد. از همین روی ما در این مقاله به واکاوی مبنای مسئولیت مدنی با رویکردی انسان شناسانه می پردازیم و ضمن ترسیم برخی از نظریات متفاوت مکاتب غربی و اسلامی در خصوص انسان ، مبنای مناسب با هر دیدگاه را تعیین خواهیم کرد.

مسئولیت مدنی، مبانی مسئولیت، انسان شناسی