زهرا اجلی
بهناز جعفری

یکی از مهمترین عناصر معماری که جایگاه مهم و ویژه ای در فرهنگ معماری و آداب و سنن اجتماعی دارد مناره است که از پیش از اسلام تاکنون به حیات خود ادامه داده و در طول عمر طولانی خود، تحولات اساسی پیرامون کارکرد و معماری آن به وقوع پیوسته است. هدف اصلی از نگارش این مقاله، بیان علل ورود مناره به مساجد اسلامی و نیز پژوهشی درباره ی تحولات تاریخی و معماری این عنصر مهم در معماری ایران است. این عنصر معماری در طی سالهای گذشته و در طول تاریخ شکل گیری خود، به واسطه تحولاتی که در زندگی مردم صورت گرفت، با اشکالی متفاوت در کشورهای مختلف مورد استفاده و بهره برداری قرارگرفته است. در این پژوهش سعی می گردد با روش تحلیلی توصیفی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و مقالات مرتبط معتبر در نشریات علمی سیر تحول این عنصر کالبدی را از زمان ظهور اسلام در ایران در مراحل مختلف شهری مورد بررسی قرار گیرد. مقاله در نهایت به این نتیجه می رسد که منار به عنوان عنصری نمادین و مرتفع، یکی از کهن ترین عناصر ساختمانی بوده و با گذشت سالیان متمادی، تا هم اکنون نیز مناره موجودیت خویش را حفظ کرده است.

فرهنگ معماری، مناره، مساجد اسلامی