بهروز زارعی - عضو هیئت علمی، دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران
نریمان عبدی - کارشناس ارشد مدیریت اجرایی

مهندسی مجدد پارادایم اساسی عصر حاضر است که بسیاری از سازمان ها برای ماندگاری در عرصه رقابت، بهبود سازمان خود و گریز از فنا به آن روی آورده اند. در این عرصه بی گمان سازمان هایی موفق خواهند بود که بتوانند زمینه های لازم را برای طراحی خلاقانه فرایندهای کاری خود فراهم نمایند. ضورت این امر ناشی از تفاوت سازمان ها در نحوه اجرای ماموریت های خود می باشد. بدین جهت ضروری است که سازمان ها ضمن آشنایی با مفاهیم و مبانی تغییرات فرآیندی، با روش های ایجاد خلاقیت در فرآیندها و متناسب سازی آنها با توان نوآوری سازمانی و کارکنان اقدام نمایند. یا این توضیحات، نوآوری یکی از کلیدهای موفقیت پروژه های مهندسی مجدد و نیز سازمانهای پس از مهندسی مجدد یعنی سازمان های فرایند محور است که قبل و در حین طراحی فرایندها و نیز در بهره مندی از تکنولوژی، سازمان و افراد را یاری می رساند. در این مقاله به مروری از مفاهیم و متدلوژیهای مهندسی مجدد پرداخته و پس از تعریف خلاقیت و نوآوری، مدلی از چهارچوب مفهومی نوآوری در محیط سازمانی ارائه گردیده است که در آن تاثیرات نوآوری در محیط داخلی و خارجی سازمان و نیز فرایند نوآوری به خوبی نشان داده شده است. خروجی های این مدل نوآوری، محصول جدید، فرآیند جدید، پتنت و یادگیری سازمانی است. بر پایه این مدل، مدلی جدید از نوآوری در بازار طراحی فرایندهای سازمانی ارائه گردیده که نشان می دهد کارکنان با توجه به پیش زمینه های نوآوری در خود و سازمان و تاثیرات محیط داخلی و خارجی در مواجهه با مسائل موجود در سازمان از خود واکنش نشان داده و طی یک فرایند پنج مرحله ای به صورت خلاقانه اقدام به طراحی فرایندهای نو خواهند نمود. ایجاد پیش نیازهای نوآوری در سازمان و نیز بهره مندی از تاثیرات محیطی، فضایی ایجاد خواهد کرد که کارکنان به نوآوری روی آورده و خلاقانه در پی بهبود و اصلاح فرایندها خواهند بود. طراحی فرایندها با مشارکت کارکنان باعث تعهد به انجام فرایندهای خود طراح خواهد شد و کارکنان با فرایندها جدید نه تنها بی گانه نیستند بلکه موفقیت در اجرای آنها را موفقیت در مهندسی مجدد و باز طراحی فرایندهای کسب و کار. لذا هر اندازه که محیط سازمانی پشتیبان نوآوری و خلاقیت بوده و کارکنان خلاقانه در باز طراحی فرایندهای سازمانی شرکت داشته و در شیوه انجام فرایندها نوآوری نمایند، به همان اندازه میزان موفقیت پروژه های مهندسی مجدد نیز تضمین خواهد شد. همچنین دوام سازمانهای فرایند محور امروز و فردا بسته به میزان نوآوریهای افراد در سازمان ها به ویژه در اصلاح و بهبود فرایندها خواهد بود چرا که محیط متغیر و غیر قابل پیش بینی امروز همواره سازمانها را با چالش های جدی مواجه خواهد ساخت که نوآوری در بهبود فرایندها یکی از بهترین راه حل های برون رفت از این چالش ها خواهد بود.

مهندسی مجدد، خلاقیت، نوآوری، فرآیند