ساناز معماری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری ، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
مهدیه پژوهان فر - استادیار، گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

امروزه در کلان شهرها، ماهیت زندگی ماشینی همراه با غلبه ی محیط انسان ساخت بر محیط طبیعی که در قالب مناظر شهری متراکم و آشفته ظهور پیدا کرده است و از طریق افزایش استرس، کاهش توجه و تمرکز در ادراک، موجب اختلال در میزان عملکرد و کارایی، پرخاشگری شده است که در صورت تداوم می تواند منجر به بروز انواع بیماری های جسمی و روحی شود. هدف از این تحقیق، معرفی باغ های شفابخش از دیدگاه قابلیت محیطی، در جهت شناخت مخاطب و ویژگی های محیطی مربوط به آن می باشد. بنابراین این تحقیق درصدد پاسخگویی به چیستی ویژگی های باغ های شفابخش حاصل از ترکیب وجوه انسانی و محیطی می باشد، ، تا بتواند سبب بهره وری حداکثری از قابلیت های محیطی باغ های شفابخش شود. در راستای پاسخگویی به این سوال، در تحقیق حاضر، ابتدا به مرور اثرات مثبت محیط طبیعی بر سلامتی انسان، در رویکردهای مختلف پرداخته شده است و در ادامه در قالب چارچوب نظری، با طرح سه نظریه: قابلیت محیطی-گیبسون، بیوفیلیا-ویلسون و احیاء کنندگی ذهنی-کاپلان، از طریق استدلال منطقی بر ضرورت تعامل انسان با محیط طبیعی احیاکننده با توجه به نیاز فطری او اشاره شده تا منجر به کاهش اثرات نامطلوب فشارهای روانی و استرس بر سلامتی، شود و در نهایت به منظور بررسی قابلیت محیطی باغ های شفابخش، ویژگی های محیط احیاگر به تفکیک عوامل انسانی و عوامل محیطی، مورد جمع بندی قرار گرفته است. از سلسله مراتب شرح موضوع در این مقاله نتیجه گیری می شود: بین محیط طبیعی و سلامتی انسان رابطه وجود دارد و برای تبدیل محیط طبیعی، به محیطی شفابخش، طراح ابتدا باید به شناخت مخاطبان پرداخته و سپس با تدارک و تخصیص فضای مناسب برای آن ها، ویژگی های محیطی خاصی را ایجاد کند تا منجر به افزایش اثربخشی هر چه بیشتر محیط طبیعی بر سلامت انسان شود.

زیست دوستی، محیط طبیعی، سلامتی، استرس، باغ شفابخش