مریم حسینی - دانشجوی دکتری گروه بهنژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشگاه تبریز
محمود تورچی - استاد گروه بهنژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشگاه تبریز
محمد مقدم واحد - استاد گروه بهنژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشگاه تبریز
حسن منیری فر - دانشیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز

شوری یکی از اساسی ترین عوامل آسیب به تولید محصول و پایداری کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد به طوری که ممکن است باعث شور شدن بیش از 50 % کل زمین های قابل کشت شود. در مطالعه حاضر میزان تحمل شوری (در سه سطح شاهد و 100 و 200 میلی مولار ترکیب نمک کلرید سدیم:کلرید کلسیم با نسبت 1:4) 11 اکوتیپ و رقم سنتتیک یونجه از نظر صفات رشدی و میزان کلروفیل در گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها بین اکوتیپ ها و ارقام سنتتیک اختلاف معنی داری از نظر وزن تر و خشک برگ، طول ساقه و میزان کلروفیل کل وجود داشت ولی اثر متقابل اکوتیپ ها با سطوح شوری فقط برای تعداد برگ و میزان کلروفیل معنی دار شد. مقایسه میانگین اکوتیپ ها و ارقام سنتتیک در بالاترین سطح شوری ( 200 میلی مولار) مورد آزمایش نشان داد که از نظر وزن تر برگ سنتتیک منیر، سنتتیک II رنجر، ساتلو، خسروانق و اردوباد، از لحاظ وزن خشک برگ سنتتیک منیر، سنتتیک II، قره آغاج، ساتلو، رنجر و اردوباد و از جنبه طول ساقه سنتتیک منیر، سنتتیک II مهاجر، قره آغاج، رنجر، خسروانق و ساتلو به سایر اکوتیپ ها برتری داشتند. سنتتیک منیر و سنتتیک II بیشترین تعداد برگ و میزان کلروفیل را نیز در سطح شوری شدید ( 200 میلی مولار) به خود اختصاص دادند. به طور کلی بر اساس رتبه بندی اکوتیپ ها و ارقام سنتتیک به روش آروناچالام و باندیوپادهای و نیز بر اساس محتوای کلروفیل سنتتیک منیر و سنتتیک II متحمل تر از سایر اکوتیپ ها تشخیص داده شدند

تنش شوری، رتبه بندی آروناچالام و باندیوپادهای، صفات رشدی، میزان کلروفیل برگ، یونجه