نصرت اله نجفی - گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
منصور پارسازاده - گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
سیدجلال طباطبایی - گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
شاهین اوستان - گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز،

برای بررسی تأثیر نسبت نیترات به آمونیوم و pH محلول غذایی بر غلظت فسفر، نیترات، مجموع نیتروژن آلی و آمونیوم معدنی و نیتروژن کل بخش هوایی اسفناج ،(Spinacia oleracea L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با دو فاکتور شامل pH محلول غذایی در سه سطح 4/5، 6/5، 8 و نسبت نیترات به آمونیوم محلو ل غذایی در پنج سطح 100:0، 50:50، 25:75، 0:100 با 4 تکرار با استفاده از سیستم کشت هیدروپونیک انجام شد . سه نشاء گیاه اسفناج در هر گلدان کشت و با محلول غذایی پایه هوگلند تغییر یافته با سطوح pH و نسبت نیترات به آمونیوم متفاوت تغذیه شد. گیاهان پس از 7 هفته رشد در گلخانه برداشت شدند و غلظت فسفر، نیترات، مجموع نیتروژن آلی و آمونیوم معدنی و نیتروژن کل بخش هوایی آنها تعیین گردید. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگینها نشان داد که: 1) اثر اصلی pH محلول غذایی بر غلظت فسفر، نیترات، نیتروژن آلی و آمونیوم معدنی بخش هوایی اسفناج معنیدار بود ولی بر غلظت نیتروژن کل بخش هوایی معنیدار نبود. با افزایش pH محلول غذایی از 4/5 به 8 غلظت فسفر و نیترات بخش هوایی به طور معنی داری کاهش یافت در حالی که نیتروژن آلی و آمونیوم معدنی بخش هوایی اسفناج تغییر معنیداری نکرد. بیشتر ین غلظت نیترات بخش هوایی اسفناج در 4/5pH، بیشترین غلظت فسفر در 4/5pH و 6/5 و بیشترین غلظت نیتروژن آلی و آمونیوم معدنی در 6/5pH بود. 2) اثر اصلی نسبت نیترات به آمونیوم محلول غذایی بر غلظت فسفر، نیترات، مجموع نیتروژن آلی و آمونیوم معدنی و نیتروژن کل بخش هوایی اسفناج معنیدار بود. با افزایش آمونیوم محلول غذایی غلظت نیترات بخش هوایی اسفناج به طور معنیداری کاهش یافت در حالی که غلظت فسفر و مجموع نیتروژن آلی و آمونیوم معدنی به طور معنیداری افزایش یافت و غلظت نیتروژن کل تغییر معنیداری نکرد. 3) اثر برهمکنش pH و نسبت نیترات به آمونیوم محلول غذایی بر غلظت فسفر، نیترات، و نیتروژن کل بخش هوایی اسفناج معنیدار بود ولی بر مجموع نیتروژن آلی و آمونیوم معدنی معنیدار نبود.