منا فرخی - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور، موسسه غیرانتفاعی حکمت قم
سعید صادقیان - دانشیار آموزشکده نقشه برداری، سازمان نقشه برداری کشور
احمد رجبی - دانشیار آموزشکده نقشه برداری، سازمان نقشه برداری کشور

هرساله مناطق باستانی و مناطق شهری بر اثر عوامل مختلفی دستخوش تغییرات و آسیب های زیادی می شوند. این تغییرات ممکن است در اثر عوارض طبیعی باشد که موجب می شود مناطق باستانی و حریم های اطراف و پوشش گیاهی روند فرسایشی داشته باشد و این سرمایه های ملی و میراث فرهنگی کشورمان که نشان از تمدن و قدمت دارد روبه نابودی و فرسایش برود. این تغییرات همچنین در بناها و ساختمان های دارای ارزش تاریخی اهمیت ویژه ای دارد؛ پایش باستان شناختی با تاکید بر قابلیت های چند طیفی تصاویر ماهواره ای با قدرت تفکیک مکانی متوسط، بالا و خیلی بالا، همچنین با تفکیک زمانی مختلف، تغییرات ناشی از این تحولات را مشخص می کند. از گذشته تصاویر ماهواره ای و عکس های هوایی در حجمی وسیع جهت شناسایی محدوده محوطه های باستانی مورد استفاده قرار می گرفت. با پیشرفت این علم در سال های اخیر، تصویربرداری مدرن ماهواره ای و عکس های هوایی با قدرت تفکیک مکانی بالا در جهت شناسایی تغییرات محوطه های باستانی بکار گرفته شدند. بنابراین ما با پایش و بررسی این تغییرات در مناطق باستانی با استفاده از سنجش از دور اقدام می نماییم تا بتوانیم علاوه بر شناسایی دقیق شرایط فعلی و آسیب های وارده به بنا در گذشته و روند تغییرات و آسیب های به وجود آمده در بنا در آینده را شناسایی و از ادامه آن جلوگیری نماییم و برای حفظ و حراست از آنها برنامه ریزی نماییم. در راستای برنامه ریزی برای شناسایی تغییرات در سایت ها و ابنیه های تاریخی توسط سنجش از دور و فتوگرامتری برد نزدیک و ه وایی اقدامات موثری انجام شده است؛ در این مقاله به بررسی اهمیت باستان شناسی و میران فرهنگی و کاربرد سنجش از دور و سیستم اطلاعات مکانی، و پژوهش های صورت گرفته می پردازیم.

پایش باستان شناختی، تصاویر ماهواره ای، شناسایی تغییرات، سنجش از دور، سیستم اطلاعات مکانی