بررسی روابط تبخیر از تشت و پارامترهای اقلیمی (مطالعه موردی : استان خراسان رضوی)

تعیین مقدار تبخیر یکی از عوامل موثر در برنامه ریزی منابع آب و هم چنین محاسبه تبخیر و تعرق گیاه مرجع، که مبنای براورد نیاز ابی گیاهان است می باشد. اهمیت این عامل در مناطق با اقلیم خشک و نیمه خشک، که با کمبود آب مواجه اند بیشتر است. به دلیل محدود بودن تعداد و یا نامناسب بودن دامنه پراکنش ایستگاه های هواشناسی که قادر به اندازه گیری این پارامتر باشند، لازم است مقدار تبخیر توسط سایر پارامترهای هواشناسی که به اسانی قابل اندازه گیری هستند، تعیین شود. از جمله این پارامترها می توان به دمای حداکثر، دمای متوسط و رطوبت نسبی هوا اشاره کرد. در این تحقیق شش شهر از استان حراسان رضوی به عنوان منطقه مورد مطالعه، با توجه به پهنه بندی اقلیمی با استفاده از نرم افزار Arc View GIS انتخاب گردیده است. سپس ارتباط مقدار تبخیر در آن شهرها با پارامترهای ذکر شده توسط معادلات مختلف در نرم افزارهای SPSS 13.0 مورد برازش واقع شده است. به منظور تعیین بهترین معادله برازش یافته علاوه بر در نظر گرفتن ضریب تعیین (R2) پارامترهای خطای استاندارد برآورد (Standard Error of Estimate, SEE) و متوسط درصد نسبی اختلاف (Mean relative Percentage Deviation, MRPD)نیز مورد بررسی واقع شده است. به طور کلی نتایج بدست امده نشان دهنده مناسب تر بودن روابط نمایی و توانی برای برازش پارامترهای مختلف با تبخیر از تشت است. هم چنین نتایج نشان می دهند که پارامترهای متوسط و حداکثر دمای دماهانه به ترتیب برای برازش تبخیر برآورد های بهتری ارائه می کند.

کلیدواژه ها:

تبخیر از تشت ، دما ، رطوبت نسبی ، پهنه بندی اقلیمی ، رابطه نمایی