برآورد تغذیه طبیعی آبخوان در دشت یزد - اردکان

مناطق خشک حدود یک سوم خشکی های سطح زمین را تشکیل می دهند. میزان بارش سالانه در این مناطق کم و میزان تبخیر زیاد است که گاهی میزان آن تا چهل برابر میزان بارش می رسد. با این شرایط مناطق خشک از نظر منابع آب در مضیقه هستند. ا زآنجا که حجم ابهای سطحی دراین مناطق چندان قابل اطمینان نیستند (به علت کمبود بارش و نامنظم بودن توزیع زمانی آن، بشر سعی کرده است تا به منابع آب زیر زمینی که کمتر دستخوش تغییرات محیطی قرار می گیرند، روی آورد. این تحقیق بر روی حوضه ابخیز یزد – اردکان که بزرگترین حوضه آبخیز استان یزد است، مورد مطالعه قرار گرفته است. این حوضه بین طول جغرافیایی 42ً 24َ 53 درجه سانتی گراد تا 42ً 56َ 54 درجه سانتی گراد شرقی و عرض جغرافیایی 30ً 13َ 31 درجه سانتی گراد تا 6ً 36َ 32 درجه سانتی گراد واقع شده است و مساحت آن حدود 10741 کیلومتر مربع است. در این تحقیق از روش منطقی برای محاسبه دبی اوج استفاده شده است. برای این منظور حوزه مورد مطالعه به تعدادی زیر حوضه تقسیم شده است ومحدوده هر زیر حوضه روی نقشه پوشش گیاهی مشخص شده است. هر زیر حوضه با توجه به خصوصیات توپوگرافی و نوع پوشش سطح حوضه به تیپ های مختلف تقسیم شده است و برای هر تیپ یک ضریب رواناب برآورد شده است. با میانگین گیری وزنی، ضریب رواناب برای هر زیر حوضه به دست امده است و با توجه به آن حجم رواناب هر زیر حوضه برآورد شده است. حجم بارش در هر زیر حوضه از نقشه خطوط همباران منطقه به دست امده است. بر اساس حجم رواناب و حجم بارش در منطقه یزد، مشخص گردید که 4/6 درصد از بارندگی سالانه صرف تغذیه سفره آب زیر زمینی می شود که اینمیزان با مقادیر به دست آمده توسط روش اشنایدر مطابقت دارد. آمار به دست آمده برای دشت یزد – اردکان نشان میدهد که رواناب موجود دراین زیر حوضه تنها قادر به تامین حداقل نیمی از آب اضافی برداشت شده از زیر حوضه می باشد.

کلیدواژه ها:

نفوذ ، تغذیه آب های زیر زمینی ، اردکان ، ضریب رواناب ، همباران ، میانگین متحرک