بررسی توزیع مکانی شوری ابیاری ناقص ریشه و ابیاری کامل در محدوده ریشه گیاه ذرت

کمبود اب یکی از مهمترین مسائل مورد توجه در بحث کشاورزی ابی در سرتاسر جهان است. در چنین شرایطی امکان ابیاری گیاهان به صورت کامل و بر اساس نیاز ابی انها امکان پذیر نمی باشد. بنابراین توسعه تکنیک های جدید ابیاری در راستای استفاده موثر و کارامد از منابع ابی موجود اجتناب ناپذیر می باشد. از طرف دیگر شور شدن خاک ها در نتیجه لبیاری نیز از جمله مسایل حائز اهمیت می باشد. لذا اتخاذ تدبیری برای استفاده بهینه از اب و کنترل همزمان شوری مهم و ضروری است. ابیاری ناقص ریشه یکی از روش های نوین طی ده سال گذشته است که به منظور صرفه جویی در مصرف اب ابداع شده است. در این تکنیک تنها نیمی از سیستم ریشه ابیاری شده و نیم دیگر خشک رها می شود. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر ابیاری تاقص ریشه روی شورشدن خاک در تحت سیستم ابیاری قطره ای در مزرعه ذرت می باشد. بدین منظور سنسورهای رطوبتی 5TE در عمق های 10، 30، 50، 70 و 90 سانتیمتر و در فواصل افقی 5، 10، 15 و 20 سانتیمتر بین دو قطره چکان نصب شده اند. این سنسور ها قادر به اندازه گیری رطوبت حجمی و هدایت الکتریکی به ور همزمان می باشند. اندازه گیری ها یک ساعت قبل و بعد از هر نوبت ابیاری در طول فصل کاشت انجام شد. نتایج این تحقیق حاکی از ان است که اگر چه میزان افزایش شوری خاک در بخش مرطوب تیمار PRD75 بیشتر از همین مقدار در سمت مشابه در تیمار FI می باشد اما مقدار کل نمک باقیمانده در محدوده ریشه در حد معنی داری کمتر از تیمار FI بوده است. افزایش میزان شوری در بخش مرطوب تیمار PRD55 تا حدودی مشابه FI بوده است. بیشتر از 90 % افزایش شوری در تمام تیمارها در عمق 0-60 سانتیمتر بوده است و تغییرات میزان نمک در سایر اعماق قابل چشم پوشی می باشد. اعمال تیمار PRD75 موجب 25 % صرفه جویی در مصرف اب در طول دوره اعمال تیمار شده است. در حالیکه محصول در مقایسه با تیمار ابیاری کامل تغییر معنی داری در سطح 5% نداشته است. به همین دلیل کارایی مصرف اب در این تیمار 43% افزایش یافته است. در مجموع می توان ادعا داشت که روش ابیاری ناقص ریشه در سطح 75 % یک استراتژی مناسب برای صرفه جویی در مصرف اب و کنترل همزمان نمک در منطقه ریشه می باشد.

کلیدواژه ها:

ابیاری ناقص ریشه ، توزیع مکانی نمک ، ذرت ، کارایی مصرف اب