بررسی نقوش سکه های قاجاری تبرستان موزه شهرستان بابل و ملک تهران

تبرستان در تمامی دوران تاریخی، نمونه های بی نظیری از هنرهای گوناگون را در خود جای داده است. یکی از شاخصترین آثار هنری فلزیاین منطقه، سکه های تبرستان می باشد. در رابطه با سکه های دوره قاجاری منطقه، پژوهش های اندکی صورت گرفته و منبع مکتوب مستقلیکه به معرفی و بررسی این آثار بپردازد بدست نیامده است. منبع غنی از این سکه ها در موزه شهرستان بابل و تعدادی از سالمترین آنها درموزه ملک تهران نگهداری می شوند که نمونه هایی از آنها در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته، تا این آثار با ارزش که در گوشه و کنارموزه ها، باگرد و غبار فراموشی پوشانیده شده اند، مورد توجه همگان قرار گیرند. مهمترین سؤال پژوهش حاضر این است که اساسی تریننقوش به کار رفته بر روی سکه های قاجاری تبرستان چیست و چه معنای نمادینی در آنها نهفته است؟ مهمترین هدف پژوهش حاضر،شناسایی و معرفی نقوش و یافتن معنای نمادین نهفته آنها می باشد تا این آثار با ارزش تاریخی رو به فراموشی را نمایان سازد. بنا بهبررسی های انجام شده به این نکته دست می یابیم که اصلی ترین نقوش به کار رفته در این سکه ها، به چهار دسته نقوش گیاهی،حیوانی،انسانیو تزیینات نوشتاری تقسیم می شوند که کامل ترین مجموعه نقوش به کار رفته بر روی سکه ها را در خود جای داده اند. مهمترین این نقوش وخطوط، عباراتی در مدح و ستایش پادشاهان قاجاری همراه با تصویر شاه و نقش شیر و خورشید است که اطراف آنها با نقوش گیاهی وگلها و برگها پوشیده شده است. اطلاعات اولیه در این پژوهش به صورت میدانی است و از منابع مکتوب نیز در تدوین آن استفاده شده وبه روش توصیفی- تحلیلی شرح داده شده است.

کلیدواژه ها:

نقوش ، سکه ، قاجار ، تبرستان ، موزه بابل ، موزه ملک