هویت رنگ در فرش های عصر صفوی

فرش ایرانی از هویتی نمادین برخوردار است و ورای ظاهر ملون و پرپیچ و تابش، معانی و مفاهیم عظیمی را در خود گنجانده و اشاراتی از عالم معنا و تجلیات حضرت حق دارد. این نمادگرایی فرش ایرانی در عصر صفوی به سبب فضای عرفانی حاکم بر وقت تشدید می شود و طرح فرش به دست نگارگرانی چیره به ورطه نمایش گذارده می شود که هریک عارف و مسلط بر مبانی عرفانی بوده اند. از این رو بدیهی است که طرح و رنگ فرش های این دوران از بیانی نمادین برخوردار بوده و به مفاهیمی در پس ظاهر خود اشاره داشته باشد. در پژوهش حاضر هویت رنگ و معانی نمادین آن در فرض عصر صفویه با تأکید بر شش فرض صاحب نام و مشهور مورد توجه قرار گرفته است. سپس وجوه اشتراکات آنان از منظر رنگ بررسی، معانی و مفاهیم آنان مورد بررسی قرار گرفت و در پی آن دو سوال رنگ در فرش صفوی از چه جایگاهی برخوردار است؟ رنگ های مشترک در فرش های صفوی به چه مفاهیمی حول مذهب شیعه اشاره دارد؟ که در این دوران مورد توجه بوده است. نتایج پژوهش حاضر که به روش تصویفی- تحلیل محتوا و روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای انجام گرفته است، مبین آن است که رنگ در فر صفوی از معانی و مفاهیم خاصی برخوردار است و کاربرد آن در فرش های عصر صفویه علاوه بر کاربرد زیبایی شناسانه، در حکم تمثیلی عرفانی و شیعی است که به شکل آشکار و نهان به مفاهیمی شیعی همانند چنج تن آل عبا، نشان خاندان عصمت و طهارت اشاره دارد.