تحلیل مقایسه ای جهان بینی بیهقی و رودکی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 772

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

ADABICONF01_046

تاریخ نمایه سازی: 30 شهریور 1397

چکیده مقاله:

ابوالفضل بیهقی یکی از کم نظیرترین نویسنده و روایتگر بسیار توانمند تاریخ ادبی ایران است که در اثر سترگ خویش؛ تاریخ مسعودی مشهود به تاریخ بیهقی از شاعران و نویسندگان پیش از خود تاثیر گرفته است. یکی از شاعرانی که بیهقی از وی با عنوان استاد نام می برد، رودکی است. در این پژوهش با روش قیاسی تحلیلی به بررسی دیدگاه و جهان بینی بیهقی دبیر و رودکی شاعر پرداخته شده است و نشان داده شده است که این دو گوینده پارسی تا چه حد مشابهت های فکری و دیدگاهی نسبت به مسایل جهان دارند. با مقایسه ای کوتاه میان سخنان این دو گوینده در مورد جهان روشن می گردد که رودکی سمرقندی شاعر قرن چهارم چه محور فکری داشته است که گوینده ای در قرن پنجم در نثر تاریخی خود هرکجا که پند و عبرتی باید، مستقیم و غیرمستقیم به اشعار و گفته های رودکی استناد می کند. همچنین مشخص گشته است که اندک تفاوت جهان بینی آنها در رابطه با قضا و قدر، جبر و اختیار و مرگ است. بیهقی روحیه تسلیم بیشتری در برابر امور جبری زندگی دارد اما رودکی بیشتر در این خصوص دست به گلایه بر می دارد. در نهایت هردوی آنها در برابر اموری که از اختیار انسان خارج است به رهایی ناشی از قناعت توصیه می کنند. در امور دیگر از جمله بی ثباتی دنیا، دوستی و دشمنی، قناعت، تقابل دین و دینار، حکمران ایده آل دیدگاه های بسیار مشابهی دارند. رودکی در اشعار خود بیشتر بر زمان حال و در لحظه زندگی کردن تاکید دارد و بیهقی در اثر خویش آخرت اندیش تر است و این امر علاوه بر زمان و شرایط اجتماعی سیاسی، می تواند ناشی از تفاوت نوع ادبی اثر آنها باشد.

نویسندگان

سحر برازجانی

دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان