بررسی جایگاه کشاورزی در بین بخش های اقتصاد ایران (1391-1381)

بی شک تامین نیازهای اولیه عمده ترین عامل توجه نوع بشر به کشاورزی بوده است. کهن ترین تمدن های باستانی در مناطقی از جهان شکل گرفتند که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و زیست محیطی در آن ها فعالیت کشاورزی امکانپذیر بوده است. در حقیقت سایر بخش های اقتصادی به تدریج و با توجه به نیازهای بخش کشاورزی بوجود آمده اند. نیاز به ابزار و آلات کشاورزی در توسعه صنعت و همچنین مبادله محصولات در توسعه بخش خدمات نقش مهمی را ایفاء نموده اند. با وجودی که پس از انقلاب صنعتی و حذف تدریجی نظام سیاسی – اقتصادی بخش صنعت و عامل سرمایه از اهمیت نسبی بیشتری در تولید برخوردار گردید اما امروزه همچنان از این بخش به عنوان محور رشد و توسعه اقتصادی نام می برند. درجه کاربری نسبتاً بالای بخش کشاورزی در مقایسه با بخش های صنعت و معدن و بنابراین توان اشتغالزایی، امکان کسب درآمد ارزی از طریق صادرات و همچنین صرفه جویی در مصارف ارزی در خصوص کاهش واردات محصولات کشاورزی از طریق افزایش تولیدات داخلی، استراتژیک بودن برخی محصولات این بخش، فراهم آوری برخی داده های مورد نیاز به ویژه برای بخش های صنعت و خدمات - و نیز بازاری برای ستاده سایر بخش ها از جمله دلایل اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد ملی می باشند. هدف این مطالعه بررسی جایگاه بخش کشاورزی در اقتصاد ایران و رشد آن در دهه (1391- 1381) می باشد. مطالعات نشان می دهد بطور میانگین ارزش افزوده ایجاد شده توسط بخش های اقتصادی خدمات، صنعت و معدن، کشاورزی و نفت به ترتیب 189306/4 ، 83280/2 ،52197/83 و 42659/4 می باشد و بطور میانگین سهم این بخش ها در ارزش اضافه کل تولید شده در اقتصاد به ترتیب 50، 22، 7 و 21 درصد می باشد که نشان از سهم پایین بخش کشاورزی در اقتصاد ملی است. اما آمارهای مربوط به رشد اقتصادی این بخش ها نشان از بهبود بخش کشاورزی در این دهه بوده و برای بخش های مذکور به ترتیب 23/2 ، 22/5، 22/9 و 30 درصد می باشد. همانطور که دیده می شود بخش کشاورزی با اینکه رشدی معادل بخش های صنعت و معدن و نفت را تجربه کرده اما در بین بخش های اقتصادی نتوانسته است از جایگاه قابل ملاحظه ای برخوردار باشد چون با یک سری مشکلات و موان رو به رو بوده است که از جمله مهمترین مشکلات بخش کشاورزی مسئله کنترل آب است و پایین بودن بهره وری عوامل تولید است. تحریم ها نیز یکی از دلایل کاهش سهم بخش کشاورزی می باشد که برای توسعه بخش کشاورزی راهکارهایی پیشنهاد می شود: دولت از طریق سد سازی و - ایجاد کانال های آبرسانی ، زه کشی و نظایر اینها مبادرت به کنترل و استفاده بهینه از آب جهت توسعه بخش کشاورزی نماید. سرمایه گذاری در بخش کشاورزی. گسترش بخش بازرگانی مرتبط با بخش کشاورزی از طریق - ارائه اطلاعات و آموزش های لازم از طرف دولت. کمک به موسسات و بانک های خصوصی جهت ارائه اعتبارات مورد - نیاز بخش کشاورزی

کلیدواژه ها:

ایران ، بخش کشاورزی ، ارزش افزوده ،