این آزمایش جهت بررسی اثر جایگزینی ذرت با سطوح مختلف تفاله خشک مرکبات همراه با کاربرد مکمل آنزیمی بر
قابلیت هضم ظاهری ماده خشک، پروتیین و چربی خام و pH محتویات سنگدان و ایلئوم جوجه های گوشتی طراحی شد. به این منظور، تعداد 240 قطعه
جوجه گوشتی سویه راس_308 در قالب یک آزمایش فاکتوریل 3 × 2 بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 سطح تفاله خشک مرکبات (0، 5 و 10 درصد ) و 2 سطح آنزیم (0 و 2000 واحد در هر کیلوگرم جیره) و با 4 تکرار (10 جوجه در هر تکرار ) مورد استفاده قرار گرفت. جهت تعیین قابلیت هضم ظاهری، در پایان دوره آزمایش (42 روزگی) دو پرنده از هر تکرار با وزن مشابه میانگین پن انتخاب و به قفس هایی که مجهز به نایلون های جمع آوری فضولات بودند منتقل شدند. برای اندازه گیری pH محتویات سنگدان و ایلئوم، در پایان 42 روزگی، یک پرنده به ازای هر تکرار که دارای کمترین اختلاف میانگین وزن بود انتخاب و کشتار شد. یک گرم از محتویات سنگدان و ایلئوم هر پرنده در داخل لوله های فالکون جمع آوری و بلافاصله در داخل یخ قرار داده شد. نمونه ها به آزمایشگاه منتقل و با آب مقطر به نسبت 1 به 9 مخلوط و توسط ورتکس به مدت پنج دقیقه هم زده شدند. سپس pH محلول توسط pH متر دیجیتال (مدل 766 کالیماتیک) در دمای اتاق اندازه گیری شد. دادههای مربوط به صفات
قابلیت هضم ظاهری و pH محتویات سنگدان و ایلئوم بوسیله ی نرم افزار SAS با رویهی GLM مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج نشان داد که
قابلیت هضم ظاهری ماده خشک و پروتیین خام به طور معنی داری توسط اثر اصلی
تفاله مرکبات تحت تاثیر قرار گرفت (0/05>P). اما قابلیت هضم ماده خشک، چربی و پروتیین خام تحت تاثیر اثر اصلی آنزیم و اثر برهم کنش آنزیم و تفاله قرار نگرفت (0/05< p ). پرندگان تغذیه شده با جیره حاوی بالاترین سطح تفاله (10 درصد) 17/83 درصد قابلیت هضم ماده خشک پایین تری نسبت به پرندگان تغذیه شده با جیره شاهد نشان دادند (0/05>P). افزودن ده درصد تفاله به جیره 18/55 درصد قابلیت هضم پروتئین را در مقایسه با گروه شاهد کاهش داد (0/05> P ).
قابلیت هضم ظاهری چربی تحت تاثیر اثرات اصلی آنزیم و تفاله خشک مرکبات قرار نگرفت (0/05
قابلیت هضم ظاهری چربی دارای اختلاف معنی داری نبود (0/05تفاله مرکبات (شاهد) و کمترین آن متعلق به بالاترین سطح تفاله (10 درصد) بود (0/05>P). هیچ کدام از اثرات اصلی و اثرات برهم کنش تاثیر معنی داری بر pH محتویات ایلئوم نداشتند (0/05