بررسی اثر ارتعاشات ناشی از حمل و نقل جادهای بر روی گوجه فرنگی

ارتعاشات ناشی از حمل و نقل جاده ای اثر زیادی بر روی میزان آسیب های مکانیکی محصولات کشاورزی خصوصا میوه ها و سبزیجات دارد. حمل و نقل نامناسب میوه ها باعث ایجاد آسیب های مکانیکی بر روی آنها میشود. شکل آسیب بستگی به ساختمان فیزیکی و بیولوژیکی محصول و نوع بار وارده (بار ساکن، متحرک و نوسانی) دارد. اگر وسیله حمل کننده مناسب نباشد، هنگام حمل و نقل باعث تکان خوردن شدید میوه و برخورد آن با سطوح ماشین حمل کننده و دیگر میوه ها میشود و این باعث تغییر شکل بافت های میوه میگردد. اگر این تغییر شکل از حد تسلیم بیولوژیکی تجاوز کند، بافت در مدت زمان کوتاهی تغییر رنگ داده و فاسد میشود و بدین ترتیب میوه کاملا از بین خواهد رفت. در مورد بررسی آسیب میوه ها در اثر ارتعاشات ناشی از فرآیند حمل و نقل، مطالعات زیادی انجام گرفته که اکثرا در کشور های پیشرفته بوده است. در این پژوهش در ادامه تحقیقات انجام شده در این زمینه، اثر پارامترهای ارتعاشی مانند فرکانس، شتاب و زمان بر روی آسیب های وارده بر گوجه فرنگی مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجا که یکی از مهمترین خواص مکانیکی میوه ها که تغییرات آن میتواند مشخص کننده میزان صدمه وارده بر میوه باشد مدول یانگ است، برای انجام این پژوهش ابتدا میزان مدول یانگ تعدادی گوجه فرنگی قبل از اعمال ارتعاش به وسیله دستگاه اینسترون بدست آمده است. در مواد کشاورزی به علت اینکه رابطه کاملا خطی بین تنش و کرنش وجود ندارد لذا مدول یانگ را نمیتوان دقیقا تعیین کرد به همین دلیل به آن مدول یانگ ظاهری میگویند. ابتدا نمودار تنش و کرنش از روی نمودار نیرو -تغییر شکل بدست آمده توسط دستگاه، رسم شد. مدول یانگ میوهها با در نظر گرفتن نقطه ای در 05 درصد نقطه شکست بدست آمد که برابر شیب خط رسم شده از این نقطه تا مبدا مختصات است و مدول سکانتی نام دارد. سپس ارتعاش لازم به وسیله دستگاه شبیه ساز ارتعاشی به گوجه ها وارد شد. میزان آسیب با استفاده از مقایسه مدول یانگ گوجه ها، بعد از ارتعاش با حالت بدون ارتعاش و تعیین میزان درصد کاهش مدول یانگ محاسبه گردید. نتایج بیانگر رابطه معنی دار اثر فرکانس، شتاب و زمان بر روی مدول یانگ گوجه ها است. با توجه به نتایج بدست آمده با افزایش فرکانس و شتاب مقدار مدول یانگ افزایش یافته است که این موضوع نشان دهنده این است که گوجه ها به فرکانس و شتاب پایین حساسیت بیشتری نشان میدهند. در زمان های ارتعاش طولانیتر میزان آسیبی که به بافت گوجه ها وارد شده بیشتر شده و در نتیجه مدول یانگ کاهش بیشتری پیدا میکند. در نهایت نتایج نشان میدهد در اثر ارتعاشات ناشی از حمل و نقل جاده ای مقدار مدول یانگ کاهش می یابد. همچنین بیشتر آسیب ها در فرکانس ها وشتاب های پایین تر و نیز در زمان های ارتعاش بیشتر اتفاق می افتد.

کلیدواژه ها:

ارتعاشات ، آسیب ، فرکانس ، گوجه فرنگی ، مدول یانگ