تعیین وراثت پذیری برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک مرتبط با تحمل تنش خشکی در گندم نان از طریق تلاقی دی الل

بمنظور تعیین وراثت پذیری برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک مرتبط با تحمل تنش خشکی در گندم نان، یک تلاقی دی الل5×5 یکطرفه در سال 1388در دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل انجام گردید. بذور F1 حاصل، بهمراه والدین در مزرعه و در شرایط مطلوب رطوبتی و تنش خشکی انتهایی کشت گردیده و علاوه بر صفات زراعی،صفات تعداد روزنه ها در واحد سطح برگ و محتوای خاکستراندازه گیری شدند. نتایج آزمایش نشان داد که بر اساس نتایج به دست آمده تعداد پنجه بارور (تحت تنش) توسط غالبیت ناقص کنترل گردید و وراثت پذیری خصوصی در حد متوسط داشت. بنابراین این صفت را میتوان تحت تنش در نسل های اولیه اصلاحی مورد گزینش قرار داد.ارتفاع بوته توسط غالبیت ناقص کنترل گردید. وراثت پذیری خصوصی ارتفاع بوته حدود 62/ بود. بنابر این ارتفاع بوته نیز در نسل های اولیه قابل گزینش است. تعداد دانه در سنبله توسط فوق غالبیت کنترل گردید. وراثت پذیری خصوصی تعداد دانه در سنبله در حدود 61/ بود. وزن هزار دانه تحت تنش توسط غالبیت ناقص و در شرایط بدون تنش با فوق غالبیت کنترل گردید. وراثت پذیری خصوصی وزن هزار دانه تحت تنش، بالا ودر شرایط بدون تنش متوسط بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که گزینش برای وزن هزار دانه تحت تنش راحت تر ودر نسل های اولیه امکان پذیر می باشد. عملکرد دانه در واحدسطح درشرایط بدون تنش توسط فوق غالبیت وتحت تنش با غالبیت ناقص کنترل گردید و از وراثت پذیری ضعیف تا متوسطی برخورداربود. بنابراین گزینش برای این صفت باید بعد از رسیدن به خلوص انجام گیرد.در تعداد روزنه در واحد سطح برگ در هر دوشرایط توسط فوق غالبیت کنترل گردید وراثت پذیری خصوصی پایینی داشت. در محتوای خاکستر (که بعنوان معیاری غیر مستقیم برای کارایی مصرف آب بکار می رود)در شرایط واجد تنش توسط غالبیت ناقص ودر شرایط بدون تنش توسط فوق غالبیت کنترل گردید و وراثت پذیری خصوصی متوسطی داشت.

کلیدواژه ها:

صفات فیزیولوژیک ، دی الل ، خشکی ، گندم ، وراثت پذیری