اثرتنش خشکی بر برخی شاخص های رشد اکوتیپ های گیاه دارویی رازیانه

به منظور بررسی اثرات تنش خشکی بر برخی شاخص های رشد اکوتیپ های رازیانه، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران واقع در پاکدشت طی سال زراعی 1392 انجام شد. فاکتور اصلی (کرت های اصلی) شامل سه سطح آبیاری، نرمال(80 میلی متر تبخیر) تنش متعادل(140 میلی متر تبخیر) تنش شدید(180 میلی متر تبخیر) و سطوح آن با استفاده از تشتک تبخیر کلاس A محاسبه شد. و کرت های فرعی (فاکتور فرعی) را 51 اکوتیپ گیاه دارویی رازیانه تشکیل داد. نتایج نشان داد که تنش خشکی اثر غیر معنی داری بر صفت تعداد پنجه داشت ولی سبب کاهش معنی دار روز تا 50درصد گلدهی، روز تا 50 درصد خمیری شدن دانه، تعداد گره و طول میانگره های اول، میانی و انتهایی شد. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد روزهایی که برای رسیدن گیاه به 50 درصد گلدهی و 50 درصد خمیری شدن دانه سپری شد در تیمار آبیاری نرمال بود و با افزایش تنش از تعداد روزها کاسته شد. و به طور کلی با افزایش تنش خشکی، گیاه زود رس تر شد. طبق نتایج مقایسه میانگین ها، بیشترین تعداد گره و بیشترین اندازه میانگره ها در آبیاری نرمال مشاهده شد. اثر ژنوتیپ برکلیه صفات مورد مطالعه معنی دار بود. طبق نتایج مقایسه میانگین ژنوتیپ ها،می توان بیان نمود که از لحاظ رسیدن به 50 درصد گلدهی و 50 درصد خمیری شدن دانه در بین اکوتیپ های دیررس، میان رس و زود رس اختلاف وجود دارد. به طوری که اکوتیپ های دیررس(چاهستان، حاجی آباد، قزوین، کلیپر و ساری) تعداد روز بیشتری طول کشید که به مرحله 50 درصد گلدهی و 50 درصد خمیری شدن دانه برسند.و اکوتیپ های دیر رس و میان رس به ترتیب تعداد روزهای کمتری را برای رسیدن به این مراحل سپری کردند.

کلیدواژه ها:

اکوتیپ های رازیانه ، تنش خشکی ، تشتک تبخیر ، روزتا 50 درصد خمیری شدن دانه ها ، طول میانگره ها