مطالعه روش های افزایش کارایی بذر بر جوانه زنی ارقام گندم تحت شرایط تنش های محیطی

با توجه به اینکه یکی از حساس ترین مراحل رشد گیاه مرحله جوانه زنی است و با توجه به تاثیر تنش های محیطی(خشکی، شوری و سرما) بر کاهش جوانه زنی بذر گیاهان با استفاده از روش پرایم کردن می توان مقاومت گیاهان را به تنش سرما گرما خشکی و شوری افزایش داد. در این تحقیق مناسب ترین شرایط پرایمینگ شامل مدت زمان، درجه حرارت و پتانسیل محلول پرایمینگ بذرهای گندم ارقام البرز، عدل و زرین کشت شده در استان سمنان و تاثیر این تیمار بذری بر خصوصیات جوانه زنی تحت شرایط تنش خشکی، شوری، سرما مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایشات در دو مرحله صورت گرفت.1-آزمایشات تعیین مناسب ترین شرایط پرایمینگ: در این آزمایش سه رقم بذر گندم مورد بررسی برای تعیین مناسب ترین شرایط پرایمینگ بذر شامل پتانسیل محلول پرایمینگ مدت زمان و درجه حرارت پرایمینگ مورد آزمایش قرار گرفت. برای انجام آزمایش از طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار استفاده شد سطوح پتانسیل اسمزی محلول پرایمینگ(4-، 8-، 12- و 16-) و مدت زمان پرایمینگ (3،7 و 14 روز) و درجه حرارت پرایمینگ (15،20 و 25 درجه سانتی گراد است. در آزمایشات مرحله دوم تاثیر پرایمینگ برجوانه زنی بذر گندم تحت تنش های مختلف محیطی مورد بررسی قرار گرفت در این مرحله با توجه به نتایج بدست آمده از آزمایشات مرحله اول عکس العمل جوانه زنی بذر های تیمار شده( اسموپرایمینگ) درمقایسه با بذر های پرایم نشده در مواجهه با استرس های محیطی در زمان جوانه زنی مورد ارزیابی قرار گرفت نتایج مربوط به تاثیر خشکی برجوانه زنی نشان داد که تیمارخشکی اثرات کاهنده ای بر درصد و سرعت جوانه زنی داشته است و همچنین نتایج نشان داد که بین بذور پرایم شده و نشده با احتمال 0/05 درصد تفاوت معنی داری از لحاظ درصد و سرعت جوانه زنی وجود دارد و مشخص شد، بذور پرایم نشده در همه سطوح خشکی بیشترین کاهش در درصد و سرعت جوانه زنی دارا می باشند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که کاهش تنها 5 درجه سانتی گراد درجه حرارت جوانه زنی نسبت به دمای 25 درجه سانتی گراد(20 درجه سانتی گراد درجه حرارت جوانه زنی) تغییرات معنی داری را در درصد و سرعت جوانه زنی ایجاد نکرد، ولی کاهش 10 درجه ای درجه حرارت جوانه زنی (15 درجه سانتی گراد) هم سرعت و هم درصد جوانه زنی را بطور معنی داری کاهش داد. با مطالعه نتایج معلوم شد درجه حرارت 25 درجه سانتیگراد درصد و سرعت جوانه زنی بالاتری در مقایسه با دمای 15 درجه سانتی گراد دارد، بطور یکه مشخص شد کاهش دما از 25 درجه به 20 و 15 درجه سانتی گراد به ترتیب باعث کاهش 1 درصد و 12 درصد در جوانه زنی شد.

کلیدواژه ها:

پرایمینگ ، تنش های محیطی ، جوانه زنی ، جو