اثر تیمارهای هورمونی و نوع ریس نمونه بر میسان کالزایی و باززایی گیاه دارویی خارخسک Tribulus terrestris

خارخسک Tribulus terrestris گیاهی دارویی از خانواده Zygophyllaceae است که بومی ایران بوده و پراکندگی وسیعی در نواحی مختلف کره زمین دارد. یکی از متابولیت های مهم این گیاه پروتودیوسین است که برای درمان ناتوانی های جنسی و ناباوری استفاده می شود. درباره فواید ضد درد ، دفع سنگهای کلیه و مجاری ادرار ، کاهش قند خون بیماران دیابتی ، درمان عفونت و التهاب لثه این گیاه گزارش های بسیاری وجود دارد که ان را به منبع دارویی مناسبی برای انواع بیماریها تبدیل کرده است. مطالعه و بهینه سازی کشت بافت این گیاه به منظور دستورزی ژنتیکی ان در تولید متابولیت های ثانویه بسیار مهم است. از این رو مطالعه اثر تیمارهای هورمونی و نوع ریز نمونه بر میزان کال زایی و یاززایی گیاه خارخسک مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ازمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار استفاده گردید. در این ازمایش ترکیبات و غلظت های مختلف دو هورمون 2,4-D در 3 سطح 0/5 ، 2/5 ، 5 میلی گرم در لیتر و BAP در 3 سطح 1 ، 2/5 ، 3 میلی در لیتر بر روی ریز نمونه های جنین نابالغ ، برگ و ساقه روی محیط MS مورد بررسی قرار گرفت. بالاترین میزان کال زایی جنین ها در ترکیب MS + 2/5 mg/l 2,4-D + 0/5 mg/l BAP و در برگ و ساقه MS + 5 mg/l 2,4-D + 2/5 mg/l BAP و باززایی در MS + 2/5 mg/l 2,4-D + 0/5 mg/l IBA مشاهده شد.

کلیدواژه ها:

خارخسک ، کشت بافت ، کالوس