کاهش خسارت ناشی از تنش خشکی بر روی عملکرد ومیزان کلروفیل ارقام مختلف گندم با استفاده ازهمزیستی میکوریزایی

خشکی یکی از مهمترین تنشهای غیر زنده است که میتواند عملکرد گیاهان زراعی را به شدت کاهش دهد. قارچ میکوریزا آربوسکولار AM از قارچهای همزیست اجباری ریشه است که با ریشه اکثر گیاهان زراعی رابطه همزیستی برقرار کرده و میتواند آنها را جهت افزایشبازده تولید و تحمل هر چه بیشتر شرایط یاری میکند. به منظور بررسی چگونگی پاسخ ارقام مختلف گندم به این نوع همزیستی و همچنیننحوه تغییرات چندین صفت مرفولوژیک در شرایط تنش خشکی و همزیستی قارچی، آزمایش فاکتوریل سه عاملهای به صورت 4×4×2 و با طرح پایه کاملا تصادفی در گلخانه بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال 1389 به اجرا درآمد. چهار سطح رژیم آبی شامل 100 % (کنترل)، 75 %، 50 % و 25 % ظرفیت زراعی خاک و همچنین چهار رقم گندم شامل آذر 2 (مقاوم به خشکی)، داراب 2(نیمه مقاوم)، شیراز و فلات (حساس) در حالت حضور و عدم حضور قارچ گلوموس انترارادیسز مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارقام آذر 2 و شیراز به ترتیب دارای بیشترین و کمترین مقدار برای صفات یاد شده بوند که بر این اساس رقم شیراز رقمی حساس تر از رقم فلات در پاسخ به خشکی شناخته شد. میزان کلونیزاسیون ریشه در حالت القلای قارچ و در مقایسه با شاهد تفات بسیار معنیداری را نشان داد. عملکرد بیولوژیک، وزن ریشه و محتوای کلروفیل نیز در حضور قارچ نسبت به شاهد افزایش چشمگیری را نشان داد. با افزایش سطح تنش از 100 به 25 %، میزان کلونیزاسیون ریشه، محتوای کلروفیل کل، عملکرد بیولوژیک و میزان وزن ریشه کاهش معنی داری داشت ولی این این کاهش، مخصوصا عملکرد بیولوژیک، در شرایط القای قارچ نسبت به شاهد بسیار کمتر بود. به طور کلی همزیستی میکوریزایی تاثیر مثبتی بر روی تولید ارقام و مقاومت به خشکی آنها داشت، بنابراین این روش میتواند یکی از راههای جدید القای مقاومت بیشتر به خشکی در گندم بوده و با این طریق به اهدف کشاورزی ارگانیک و پایدار نزدیکتر شویم.

کلیدواژه ها:

همزیستی میکوریزایی ، تنش خشکی ، ارقام گندم ، گلوموس انترارادیسز